Diagnostyka zaburzeń erekcji. Fizjoterapia uroandrologiczna
W diagnostyce ED możliwa jest także ocena funkcji śródbłonka naczyniowego za pomocą metody rozszerzenia tętnicy po uprzedniej okluzji (FMD, z ang. flow-mediated dilatation), pozwala ona na ocenę stanu naczyń krwionośnych i prognozowanie zdarzeń sercowo-naczyniowych oraz monitoring efektów terapeutycznych (15). Współczesna diagnostyka i monitorowanie postępów leczenia są także wspierane przez zaawansowane technologie, takie jak termowizja. Umożliwia ona nieinwazyjne i bezkontaktowe obrazowanie w podczerwieni (16). Metoda ta znalazła zastosowanie w badaniach nad biologią podniecenia seksualnego (17), skutecznością PDE5i (18) oraz w zabiegach urologicznych (19). Upatruje się w niej taniego i łatwo dostępnego narzędzia do diagnostyki i monitorowania efektów terapii ED u zwierząt (20) i u ludzi (21). Precyzyjna diagnoza oraz rzetelne monitorowanie postępów leczenia pozwalają na optymalizację procesu terapeutycznego i jego indywidualizację, co jest kluczowe dla osiągnięcia pozytywnych wyników klinicznych.
Podsumowanie
Na koniec chcielibyśmy podkreślić, że fizjoterapia uroandrologiczna nie jest tożsama z fizjoterapią uroginekologiczną, choć naturalnie istnieją wspólne obszary zainteresowania i pracy terapeutycznej. Zwykle z mężczyznami pracują fizjoterapeuci (w przeważającej większości są to kobiety), którzy ukończyli szkolenie z zakresu fizjoterapii uroginekologicznej. W Polsce dostęp do fizjoterapii uroandrologicznej jest bardzo utrudniony, warto dodać, że również lekarzy andrologów jest bardzo mało, a sama andrologia nie została wyszczególniona jako odrębna specjalizacja lekarska. Właściwie brak jest kompleksowego systemu szkoleń przygotowujących fizjoterapeutów do pracy z mężczyznami, co sprawia, że potrzebną wiedzę i umiejętności należy zdobywać wyrywkowo i przez wiele lat. Ograniczenie stanowi też cena leczenia, które nie jest refundowane przez NFZ, oraz konieczność zakupu nowoczesnego sprzętu do fizykoterapii. Wszystko to sprawia, że niewielu fizjoterapeutów chce podążać tą drogą. Tymczasem na podstawie własnych doświadczeń możemy stwierdzić, że zapotrzebowanie na usługi z zakresu fizjoterapii uroandrologicznej jest bardzo duże, a wdzięczność pacjentów, którzy odnaleźli pomoc w dysfunkcjach seksualnych, głęboko zaburzających ich dobrostan fizyczny i psychiczny, jest ogromna.
Piśmiennictwo
- Goldstein I. et al.: Epidemiology Update of Erectile Dysfunction in Eight Countries with High Burden. „Sex Med Rev”, 2020, 8, 1, 48-58.
- Szurgociński A.: Raport Vedi Clinic: Zaburzenia erekcji w Polsce. VEDI CLINIC Klinika dla Mężczyzn, 2011-2016.
- Calzo J.P. et al.: Erectile Dysfunction in a Sample of Sexually Active Young Adult Men from a U.S. Cohort: Demographic, Metabolic and Mental Health Correlates. „J Urol”, 2021, 205, 2, 539-544.
- Nguyen H.M.T. et al.: Erectile Dysfunction in Young Men-A Review of the Prevalence and Risk Factors. „Sex Med Rev”, 2017, 5, 4, 508-520.
- Salvio G. et al.: Hypothalamic-Pituitary Diseases and Erectile Dysfunction. „J Clin Med”, 2021, 10, 12, 2551.
- Rastrelli G. et al.: Testosterone and sexual function in men. „Maturitas”, 2018, 112, 46-52.
- Sansone A. et al.: Addressing male sexual and reproductive health in the wake of COVID-19 outbreak. „J Endocrinol Invest”, 2021, 44, 2, 223-231.
- Adeyemi D.H. et al.: Impact of Covid-19 on erectile dysfunction. „The Aging Male”, 2022, 25.
- Salonia A. et al.: European Association of Urology Guidelines on Sexual and Reproductive Health – 2021 Update: Male Sexual Dysfunction. „European Urology”, 2021, 80, 3, 333-357.
- Rosen R.C. et al.: The International Index of Erectile Function (IIEF): a state-of-the-science review. „Int J Impot Res”, 2002, 14, 4, 226-44.
- Rhoden E.L. et al.: The use of the simplified International Index of Erectile Function (IIEF-5) as a diagnostic tool to study the prevalence of erectile dysfunction. „Int J Impot Res”, 2002, 14, 4, 245-50.
- Hwang I.S. et al.: A survey of erectile dysfunction in Taiwan: use of the erection hardness score and quality of erection questionnaire. „J Sex Med”, 2010, 7, 8, 2817-24.
- Kalyvianakis D., Hatzichristou D.: Low-Intensity Shockwave Therapy Improves Hemodynamic Parameters in Patients With Vasculogenic Erectile Dysfunction: A Triplex Ultrasonography-Bsed Sham-Controlled Trial. „J Sex Med”, 2017, 14, 7, 891-7.
- Elgendi K. et al.: A Review on Penile Doppler and Ultrasonography for Erectile Dysfunction. „Curr Urol Rep”, 2023, 24, 2, 69-74.
- Ergül E. et al.: COVID 19 disease independently predicted endothelial dysfunction measured by flow-mediated dilatation. „Int J Cardiovasc Imaging”, 2022, 38, 1, 25-32.
- Dziarski K., Parzych J.: Optical system in long wave infrared cameras for microelements observation. „Electr Engineer”, 96, 2018.
- Tavares I.M. et al.: A reviev of infrared thermography as aplied to human sexual psychibiology. IJP V.133: 28-40.
- Ng W.K. et al.: Qualitative study of sexual functioning in couples with erectile dysfunction: prospective evaluation of the thermography diagnostic system. „J Reproduct Med”, 2009, 54, 11-12, 698-705.
- Yamashita S. et al.: Dynamic Changes in Fluid Temperatures during Laser Irradiation Using Various Laser Modes: A Thermography-Based In Vitro Phantom Study. „J Clin Med”, 2023, 12, 1409.
- Liu S. et al.: Establishing a Thermal Imaging Technology (IRT) Based System for Evaluating Rat Erectile Function. „Sex Med”, 2022, 10, 100475.
- Rujna K. et al.: Urology, andrology and human sexuality from the perspective of thermal imaging – a review of the clinical applications of a thermal camera. „For Med Rodz”, 2024, 18, 1, 23-35.