Leczenie zaburzeń erekcji. Fizjoterapia uroandrologiczna
Nowoczesna fizykoterapia
Rozwój nowoczesnych technologii, ale też powrót i dokładne poznanie mechanizmów stojących za skutecznym działaniem fizykoterapii w innych obszarach fizjoterapii pozwala na jej wykorzystanie
w leczeniu ED. Wśród nich można wyróżnić leczenie falą uderzeniową o niskiej energii (Li-ESWT, z ang. low-intensity extracorporeal shock wave therapy), terapię podciśnieniową (VED, z ang. vacuum erection devices), indukcję elektromagnetyczną (EMI, z ang. electromagnetic induction) oraz fale radiowe (21).
Fala uderzeniowa
Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Towarzystwa Urologicznego (EAU, z ang. European Association of Urology) z 2021 roku terapia z użyciem Li-ESWT jest rekomendowana jako metoda pierwszego rzutu w leczeniu ED o podłożu naczyniowym, obok PDE5i i VED (22). Li-ESWT polega na aplikacji fal mechanicznych o niskiej mocy, które charakteryzują się wysoką amplitudą, brakiem okresowości i skokowym wzrostem ciśnienia. Zjawisko to poprzez mechanotransdukcję stymuluje angiogenezę i aktywuje czynniki sprzyjające produkcji nowych naczyń krwionośnych, co prowadzi do poprawy ukrwienia tkanek prącia (23).
Stosowane urządzenia, w tym generatory elektrohydrauliczne, elektromagnetyczne i piezoelektryczne, umożliwiają różne formy aplikacji fali, przy czym kluczowym parametrem jest gęstość strumienia energii wyrażona w mJ/mm2 (powinna ona wynosić < 0,2 mJ/mm2). Pomimo braku jednoznacznych wytycznych dotyczących preferowanych urządzeń i parametrów zabiegowych badania kliniczne potwierdzają skuteczność Li-ESWT w poprawie funkcji erekcyjnych, szczególnie u pacjentów z naczyniopochodnymi ED (24). Aktualne zainteresowania badaczy skupiają się na optymalizacji leczenia poprzez precyzyjne określenie parametrów zabiegu, takich jak gęstość mocy, liczba impulsów i częstotliwość sesji, aby zwiększyć efektywność i długoterminowe korzyści terapeutyczne.
Próżniowe urządzenia erekcyjne
Próżniowe urządzenia erekcyjne (VED) stanowią istotny element w arsenale terapeutycznym leczenia ED u mężczyzn. Ich działanie opiera się na zastosowaniu mechanizmu, który poprzez wytworzenie podciśnienia w obrębie prącia powoduje rozkurcz naczyń krwionośnych i umożliwia napływ krwi do ciał jamistych (25).
Proces ten rozpoczyna się poprzez umieszczenie prącia w cylindrze, a następnie usunięcie powietrza za pomocą pompki ręcznej lub elektrycznej, co w efekcie prowadzi do wytworzenia odpowiedniego ciśnienia. Przepływ krwi do ciał jamistych skutkuje osiągnięciem wzwodu, który jest utrzymywany dzięki zastosowaniu pierścienia opóźniającego odpływ krwi, zakładanego u podstawy prącia (ryc. 2).
Oprócz natychmiastowego efektu poprawy funkcji erekcyjnej regularne stosowanie VED może przyczynić się do poprawy ogólnego krążenia w penisie oraz rehabilitacji tkanek, co może mieć długoterminowy, korzystny wpływ na funkcję erekcyjną.
Pomimo licznych korzyści zastosowanie VED wiąże się z pewnymi ograniczeniami, takimi jak ryzyko dyskomfortu czy uszkodzenia tkanek wynikającego z nadmiernego lub niewłaściwego ciśnienia. Kluczowe jest przestrzeganie zasad dotyczących czasu stosowania oraz wartości ciśnienia, aby zminimalizować ryzyko powikłań, głównie w obrębie układu żylnego (26).