Możliwości zastosowania terapii manualnej w obszarze blizny

Inne metody terapii blizn

W terapii blizn poza pracą manualną mają także bardzo szerokie zastosowanie inne metody, między innymi: fizykoterapia, presoterapia, terapia narzędziowa czy techniki inwazyjne. Wspomagają one terapię manualną lub są podstawą leczenia, gdy praca manualna jest przeciwwskazana. W przypadku gdy zastosowane leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanego efektu, może być wskazana interwencja operacyjna. Ma to miejsce szczególnie w przypadku blizn niefizjologicznych, patologicznych czy bardzo rozległych. Operacyjne leczenie blizn jest zwykle wskazane dopiero wtedy, gdy trwająca rok prawidłowa fizjoterapia nie przynosi efektu. Należy jednak mieć świadomość, że każda interwencja chirurgiczna powoduje powstanie kolejnych blizn, więc warto przygotowywać tkanki przed operacją, a także, przy braku przeciwwskazań, kontynuować terapię po zabiegu (2, 3).

Podsumowanie

Blizna to tkanka włóknista, która różni się wyglądem, a także strukturą i wytrzymałością w stosunku do tkanki pierwotnej. Prawidłowo zagojona blizna nie powinna dawać żadnych dolegliwości, jednak z wielu powodów proces gojenia może być zaburzony, co wywołuje nieprawidłowe objawy ze strony tkanki bliznowatej lub powstanie blizn patologicznych. Problemu blizny nie należy rozpatrywać jedynie jako kosmetycznej dysfunkcji lokalnej, ponieważ może być też przyczyną restrykcji w innych tkankach. Może powodować zaburzenia tensegracji w organizmie, czyli prowadzić do zachwiania równowagi układu przestrzennego tkanek, nawet znacznie oddalonych od miejsca, w którym jest zlokalizowana blizna, wywołując dolegliwości nie tylko w strukturach mięśniowo-powięziowych, ale także w układach naczyniowym i nerwowym czy narządach wewnętrznych.

Terapia manualna zarówno blizny młodej, jak i dojrzałej jest obecnie niezbędnym elementem kompleksowej fizjoterapii pacjentów. Dostępna jest jednak wciąż niewielka liczba badań naukowych dowodzących jednoznacznie, że terapia manualna blizny jest wskazana i skuteczna, nie ma ustalonego ujednoliconego schematu postępowania. Jednak dostępne piśmiennictwo oraz doświadczenie zawodowe fizjoterapeutów wskazują na dużą skuteczność terapii manualnej blizny. Przed rozpoczęciem leczenia należy przeprowadzić diagnostykę, następnie dobrać odpowiednie techniki zależnie od wieku, rodzaju blizny i dolegliwości, jakie wywołuje. Powyżej przedstawiono możliwości zastosowania różnorodnych technik manualnych w terapii blizny. W proces terapii należy także włączać inne procedury, między innymi: drenaż limfatyczny, ćwiczenia oddechowe, techniki energii mięśniowej czy opracowanie taśm mięśniowo-powięziowych. Istotna jest także edukacja pacjenta oraz jego zaangażowanie w proces kompleksowej fizjoterapii.

Piśmiennictwo

1. Stoica A.E., Grumezescu A.M., Hermeneam A.O. et al.: Scar-Free Healing: Current Concepts and Future Perspectives. „Nanomaterials”, 2020, 10, 2179.
2. Bordoni B.D., Zanier E.: Terapia manualna blizny. PZWL, 2020.
3. Blingeland N.E., Boeger D.: Terapia blizn. Metody stymulujące gojenie się ran i usprawniające funkcjonowanie układu powięziowego. MedPharm, 2020.
4. Chochowska M.: Praca z blizną po operacji cięcia cesarskiego ze szczególnym uwzględnieniem technik stosowanych w późnym okresie pooperacyjnym. ”Rehabilitacja w Praktyce”, 2018, 5, 36-42.
5. Witmanowski H., Zieliński T., Łuczkowska M. i wsp.: Blizny przerostowe i keloidy. Część I. Patogeneza i patomechanizm powstawania. „Post Deramtol Alergol”, 2008, XXV, 3, 107-115.
6. Chaitow L.: Metody terapii manualnej w leczeniu dysfunkcji powięziowych. Fourie W. (red.), Edra Urban & Partner, 2015.
7. Książek-Czekaj A., Bąbik K., Wiecheć M.: Leczenie blizn. „Praktyczna Fizjoterapia & Rehabilitacja”, 2018, 100, 16-22.
8. Deflorin C., Hohenauer E., Stoop R. et al.: Physical Management of Scar Tissue: A Systematic Review and Meta-Analysis. „The Journal of the Alternative and Complementary Medicine”, 2020, 10, Volume 3, 854-865.
9. Shin T.M., Bordeaux J.S.: The Role of Massage In Scar Management: A Literature Review. „Dermatologic Surgery”, 2012, 38, 414-423.
10. Ault P., Plaza A., Paratz J.: Scar massage for hypertrophic Burns sparring- A systematic review. „Burns”, 2018, 44, 24-38.
11. Manheim C.J.: Rozluźnianie mięśniowo-powięziowe. Wydawnictwo WSEIT, 2011.
12. Schleip R., Findley T.W., Chaitow L., Huijing P.A.: Powięź. Badanie, profilaktyka i terapia dysfunkcji sieci powięziowej. Elservier Urban & Partner, 2015.

Galeria

Zobacz więcej