Osteoporoza – nowoczesne rozumienie i wyzwania terapeutyczne

Leczenie osteoporozy – nowoczesne strategie terapeutyczne

W ostatnich dziesięcioleciach znaczący postęp w dziedzinie medycyny i biotechnologii zaowocował rozbudową i dywersyfikacją terapeutycznych podejść stosowanych w leczeniu osteoporozy (8, 11). Zrozumienie złożonej etiologii i patogenezy tej choroby pozwoliło na opracowanie celowanych strategii terapeutycznych, które wpływają nie tylko na hamowanie utraty masy kostnej, ale również stymulują jej odbudowę:

• Bisfosfoniany – stanowią jedną z najczęściej stosowanych klas leków w terapii osteoporozy. Są to związki chemiczne, które mają zdolność wiązania się z hydroksyapatytem kości, dzięki czemu mogą selektywnie działać na tkankę kostną.
• Terapia parathormonem (PTH) – stanowi jedno z innowacyjnych podejść w leczeniu osteoporozy. Zamiast hamować resorpcję kości, jak to jest w przypadku bisfosfonianów, terapia ta stymuluje budowę nowej tkanki kostnej. Stosuje się syntetyczne formy parathormonu, takie jak teriparatyd i abaloparatyd.
• Denosumab – ten nowatorski lek działa przez inhibicję RANKL, kluczowego mediatora aktywacji osteoklastów. Oferta terapeutyczna rozszerzyła się dzięki tej klasie leków.
• Terapia hormonalna – stanowi jedno z podejść stosowanych w profilaktyce i leczeniu osteoporozy, szczególnie u kobiet w okresie menopauzy. Znaczenie tego rodzaju interwencji wynika z bezpośredniego związku pomiędzy spadkiem stężenia estrogenów a rozwojem osteoporozy.

Rola fizjoterapii w leczeniu osteoporozy

Fizjoterapia, a głównie działanie poprzez ruch i aktywność fizyczną, stało się nieodzownym elementem multidyscyplinarnego podejścia do leczenia osteoporozy. Odgrywa niezmiernie ważną rolę w procesie postępowania po złamaniach, stanowi kluczowy element profilaktyki kolejnych urazów i poprawy jakości życia pacjentów. Badania naukowe jednoznacznie wskazują na zdecydowane korzyści płynące z szeroko pojętej aktywności ruchowej.

Wiele publikacji naukowych podaje głównie trening oporowy jako jeden z najlepszych sposobów w zapobieganiu i leczeniu osteoporozy (10, 12, 13).

Trening oporowy odgrywa kluczową rolę w profilaktyce i leczeniu osteoporozy, prowadząc do adaptacji kości do obciążeń mechanicznych. Kości są dynamicznymi strukturami, które mają zdolność do remodelingu, czyli przebudowy w odpowiedzi na przyłożone obciążenia.

• Poprzez trening oporowy dochodzi do powstawania nowych komórek tworzących kość, przez co zwiększa się gęstość mineralna kości.
• Ćwiczenia oporowe zwiększają siłę mięśniową i wytrzymałość, co wspiera stabilność ciała i zmniejsza ryzyko upadków, które są główną przyczyną złamań kości u osób z osteoporozą.
• Trening oporowy może wpływać na gospodarkę hormonalną organizmu, zwiększając poziom hormonów anabolicznych, takich jak hormon wzrostu i testosteron, które odgrywają rolę w metabolizmie kości.
• Ćwiczenia oporowe przyczyniają się do poprawy samopoczucia i jakości życia pacjentów z osteoporozą, poprzez polepszenie funkcji ruchowych, zwiększenie niezależności od innych osób oraz zmniejszenie bólu.

Trening aerobowy, znany również jako trening wytrzymałościowy, jest kolejnym elementem, który stanowi istotny składnik terapii oraz profilaktyki osteoporozy. Chociaż nie zastępuje on treningu oporowego, przynosi szereg korzyści, które są komplementarne w procesie zapobiegania i leczenia osteoporozy, a należą do nich:

• Poprawa zdolności sercowo-naczyniowych: trening aerobowy, obejmujący ćwiczenia takie jak chodzenie, bieganie, jazda na rowerze czy pływanie, poprawia wydolność sercowo-naczyniową i kondycję fizyczną. Poprzez zwiększenie przepływu krwi do tkanek może przyczyniać się do lepszego dostarczania niezbędnych składników odżywczych i tlenu do komórek kości.
• Zmniejszenie ryzyka upadków: regularne ćwiczenia aerobowe zwiększają równowagę, koordynację oraz elastyczność mięśni, co jest szczególnie ważne u osób starszych. Zmniejszają one ryzyko upadków, które są jedną z głównych przyczyn złamań kości u osób z osteoporozą.
• Wpływ na masę kostną: chociaż trening aerobowy nie jest tak silnym bodźcem dla przebudowy kości jak trening siłowy, to jednak niektóre ćwiczenia aerobowe, takie jak chodzenie czy bieganie, które obejmują obciążenia osiowe, mogą przynosić korzyści w zakresie utrzymania lub zwiększania gęstości kości.
• Wpływ na zdrowie metaboliczne: ćwiczenia aerobowe poprawiają kontrolę glikemii oraz profilu lipidowego, co jest ważne w kontekście ogólnego zdrowia i może mieć pośredni wpływ na zdrowie kości.
• Poprawa samopoczucia i jakości życia: trening aerobowy ma udowodniony pozytywny wpływ na stan psychiczny, pomaga w redukcji objawów depresji i lęku, co jest ważne dla ogólnej jakości życia pacjentów z osteoporozą.

Galeria