Podejście diagnostyczno-terapeutyczne do pacjentki z nietrzymaniem moczu

Inne czynniki wpływające na dysfunkcje mięśni dna miednicy, na które warto zwrócić uwagę

Etiopatogeneza zaburzeń funkcji mięśni dna miednicy jest zdecydowanie wieloczynnikowa, dlatego w praktyce gabinetowej warto wziąć również pod uwagę:

1. Jamy ciała oraz panujące w nich ciśnienie
   Jama klatki piersiowej, jama brzuszna, jama miednicy czy też czaszka wraz z rdzeniem kręgowym – zaburzenie w jednej z jam ciała będzie miało wpływ na ciśnienie panujące w pozostałych. Dlatego też u pacjentki z nieprawidłową postawą ciała możemy spodziewać się zaburzenia ciśnień, co z kolei będzie się przekładało na funkcję mięśni dna miednicy.
2. Przepony ciała
   Przepony ciała wpływają na siebie wzajemnie. Przepona oddechowa współpracuje z przeponą moczowo-płciową, a zaburzenie pracy jednej z nich będzie przekładało się na zaburzenie pracy również drugiej przepony (12, 13). W ujęciu osteopatycznym funkcjonuje koncepcja ośmiu przepon ciała, do których zaliczamy nie tylko przeponę moczowo-płciową i oddechową, ale i: powięź podeszwową, przeponę kolana (powięź podkolanowa), górny otwór klatki piersiowej, trójkąt podpotyliczny, namiot móżdżku oraz przeponę siodła tureckiego. Wszystkie przepony wpływają na regulację ciśnień w jamach ciała i oddziałują na siebie wzajemnie w rytmie oddechowym. Podział ten wynika z anatomicznych zależności w ciele, a w kontekście całościowego podejścia do pacjentki warto przyjrzeć się tej koncepcji.
3. Praca narządów wewnętrznych
4. Przepona oddechowa
   Funkcja przepony w ciele pacjentki nie sprowadza się tylko do funkcji oddechowej, dlatego warto poświęcić jej trochę więcej uwagi. Anatomicznie przez przeponę przechodzą trzy główne otwory: rozwór aorty, rozwór przełykowy (tutaj również n. błędny) oraz otwór żyły głównej dolnej. Prawidłowa praca przepony warunkuje prawidłową pracę narządów wewnętrznych, zapewnia stymulację nadnerczy, usprawnia drenaż żylny, reguluje ciśnienie w jamach ciała. Przepona integruje bezpośrednie połączenia z poszczególnymi narządami, a poprzez swoje odnogi sięga do poziomu kości krzyżowej i integruje się z dnem miednicy (14).
5. Kość krzyżowa – prawidłowa ruchomość kości krzyżowej jest niezbędna do właściwej pracy mięśni dna miednicy oraz warunkuje niezaburzony odpływ żylny.

Wywiad

Wywiad to jedna z najważniejszych części wizyty u fizjoterapeuty uroginekologicznego, dlatego warto zastanowić się nie tylko nad tym, o co pytać pacjentkę, ale w jaki sposób pytać. Należy pamiętać, że wywiad uroginekologiczny dotyka intymnej sfery pacjentki. Nierzadko fizjoterapeuta jest pierwszą osobą, której ta mówi o swoich objawach. Jest to dla niej często trudna i stresująca sytuacja.

Należy pamiętać, że czynniki psychospołeczne są istotnym i nieodłącznym elementem praktyki fizjoterapeutycznej. Dane naukowe pokazują, że wśród pacjentów rozpoczynających rehabilitację z powodu dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego nawet połowa może wykazywać istotne klinicznie poziomy depresji (15). Czynniki psychospołeczne mogą działać zarówno jako prekursory dolegliwości, jak i pojawiać się w ich konsekwencji bądź na nie wpływać (16). Dlatego obecnie zaleca się podejście integracyjne – holistyczne spojrzenie na pacjentkę, nie tylko przez pryzmat dolegliwości „fizycznych”, ale również „psychologicznych”. Coraz częściej w zaleceniach również dla fizjoterapeutów pojawiają się głosy, by przesiewowo testować poziom lęku i depresji, nie tylko w odniesieniu do pacjentek z bólem przewlekłym, ale również w przypadku kobiet zgłaszających się do gabinetów z innymi problemami (17). Dlatego też podczas wywiadu obok standardowych pytań, które chcemy zadać, by jak najlepiej zgłębić problem pacjentki, warto mieć na uwadze, że:

1. Pacjentka to kobieta jako całość ze swoją emocjonalnością, z bagażem przeżyć, przebytymi urazami, zabiegami, operacjami.
2. Nie ma dwóch takich samych pacjentek, mimo że objaw często jest taki sam.
3. Ważne są nie tylko zależności anatomiczne, ale też to, w jakim środowisku dana kobieta przebywa, jaki jest jej poziom stresu na co dzień.
4. Włączenie pacjentki w proces terapeutyczny jest ważnym elementem jej procesu zdrowienia.
5. Należy zawsze pytać o cel pacjentki.

Galeria

Zobacz więcej