Wpływ reaktywnej elektromiografii oraz zjawiska elektrobiofeedbacku zastosowanych przy użyciu urządzenia Luna EMG na funkcje chwytne oraz siłę mięśni u pacjentów po przebytym udarze niedokrwiennym
Streszczenie: Wstęp: Na całym świecie rocznie 15 mln ludzi doznaje udaru, czyli nagłego ogniskowego zaburzenia czynności neurologicznej trwającego powyżej 24 godzin. Około 80-85% udarów ma charakter niedokrwienny, a 15-20% stanowią udary krwotoczne. Głównym następstwem udaru jest hemiplegia – porażenie mięśni po jednej stronie ciała dotyczące kończyny górnej, tułowia, twarzy i kończyny dolnej.
Elektrobiofeedback i reaktywna elektromiografia: EMG biofeedback to metoda terapii, która polega na odczytywaniu wybranych fizjologicznych parametrów organizmu, a następnie przetworzeniu ich oraz przedstawieniu ich na komputerze w formie łatwo odczytywalnej dla osoby badanej, dzięki czemu może ona nauczyć się kontroli funkcji organizmu. Przykładem takiego urządzenia jest Luna EMG, która jest skierowana dla pacjentów z obniżeniem siły mięśni oraz ich zanikiem.
Materiał i metoda: W badaniu wzięło udział 60 pacjentów (23 kobiety i 37 mężczyzn) w wieku 60-75 lat z rozpoznanym udarem niedokrwiennym w fazie wczesnej. Pacjenci zostali podzieleni na dwie grupy: grupę pracującą z urządzeniem Luna EMG oraz grupę kontrolną (tradycyjna terapia indywidualna). Osoby badane poddano ocenie trzech chwytów (hakowy, cylindryczny, nożycowy).
Wyniki: W grupie kontrolnej w pierwszym badaniu uzyskano 43 punkty dla chwytu hakowego, 41 punktów dla chwytu cylindrycznego i 39 punktów dla chwytu nożycowego. W grupie ćwiczonej na urządzeniu Luna EMG wynik dla chwytu hakowego to 52 punkty, 32 punkty dla chwytu cylindrycznego i 41 punktów dla chwytu nożycowego. W drugim badaniu, przeprowadzonym po okresie terapii, wyniki w grupie kontrolnej to: 58 punktów dla chwytu hakowego, 54 punkty dla chwytu cylindrycznego i 49 punktów dla chwytu nożycowego. Dla grupy ćwiczonej na urządzeniu Luna EMG uzyskano wyniki: 70 punktów dla chwytu hakowego, 72 punkty dla chwytu cylindrycznego oraz 55 punktów dla chwytu nożycowego.
Podsumowanie: W obu przebadanych grupach uzyskano poprawę funkcji kończyny górnej w trzech chwytach. Biorąc pod uwagę specyfikę pracy z wykorzystaniem urządzenia Luna i zastosowaną specyficzną końcówkę do chwytu cylindrycznego, największą poprawę uzyskano właśnie w tym zadaniu.
Słowa kluczowe: udar niedokrwienny, Luna EMG, funkcja chwytna ręki, biofeedback, reaktywna elektromiografia
Udar mózgu
Najczęstszą postacią uszkodzenia OUN jest udar mózgu, a więc, jak mówi definicja WHO, nagłe ogniskowe zaburzenie czynności neurologicznej trwające ponad 24 godziny, w którym wykluczono przyczyny inne niż krążeniowe. Udar mózgu nazywany jest również incydentem krążeniowo-naczyniowym. Natomiast ogniskowy deficyt neurologiczny trwający krócej niż 24 godziny określa się jako „przemijające zaburzenia krążenia mózgowego” (ang. transient ischaemic attack, TIA) (1).
Rocznie na całym świecie 15 mln ludzi doznaje udaru mózgu, spośród nich 5 mln umiera, a kolejne 5 mln pozostaje trwale niepełnosprawnymi. W Europie każdego roku udaru doznaje około 2,5 mln osób, w Polsce – około 60 tysięcy. Na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) szacuje się, że w Polsce żyje ponad 400 tysięcy osób po udarze mózgu, a 78,4% (ponad 300 tysięcy) z nich jest trwale niepełnosprawnych.
Najbardziej powszechną klasyfikacją udarów mózgu jest podział na udar krwotoczny i niedokrwienny. Ze względu na mechanizm powstania udary niedokrwienne dzielimy na udary powstałe na skutek zatoru naczyń mózgowych oraz zakrzepu naczyń mózgowych. Natomiast wśród udarów krwotocznych wyróżnia się krwotok śródmózgowy i krwotok podpajęczynówkowy. Procentowo można przyjąć, że 80-85% udarów ma charakter niedokrwienny, a 15-20% stanowią udary krwotoczne.
Najczęstszymi przyczynami udaru niedokrwiennego są:
- zakrzep w naczyniach przed- lub wewnątrztkankowych na podłożu miażdżycowym,
- zator materiałem pochodzącym z jam serca (mechanizm kardiogenny) i większych naczyń mózgowych, płuc i naczyń obwodowych (np. żył – zator paradoksalny),
- zakrzep w drobnych naczyniach (udar zatokowy – lakunarny),
- zaburzenia hemodynamiczne spowodowane spadkiem ciśnienia i zaburzeniem perfuzji w OUN (2).
Wśród głównych przyczyn wystąpienia udaru należy wymienić:
- nadciśnienie tętnicze,
- palenie papierosów,
- zaburzenia gospodarki węglowodanowej i lipidowej,
- brak ruchu,
- nadużywanie alkoholu,
- nieodpowiednią dietę.
Około 50% udarów jest spowodowanych nadciśnieniem tętniczym.