Zastosowanie wzorców metody PNF w poprawie stabilizacji tułowia w zespole Guillaina-Barrégo – studium przypadku

Streszczenie: Wstęp: Zespół Guillaina-Barrégo charakteryzuje się osłabieniem siły mięśni w obrębie tułowia, które wpływa w negatywny sposób na kontrolę posturalną. Jedną z możliwych terapii stosowanych w celu poprawy siły mięśni u pacjentów neurologicznych jest metoda proprioceptywnego nerwowo-mięśniowego torowania (PNF, ang. proprioceptive neuromuscular facilitation).

Cel pracy: Celem pracy było przedstawienie skuteczności postępowania fizjoterapeutycznego u 44-letniego pacjenta z zastosowaniem wybranych technik i wzorców metody PNF na poprawę stabilizacji tułowia.

Materiał i metody: W pracy przedstawiono terapię 44-letniego pacjenta ze zdiagnozowanym zespołem Guillaina-Barrégo. W ramach fizjoterapii zastosowano u niego terapię metodą PNF z wykorzystaniem wybranych technik i wzorców dla tułowia w celu poprawy siły mięśni. Terapia odbywała się 5 dni w tygodniu przez 2 tygodnie. Przed rozpoczęciem cyklu terapeutycznego i po jego zakończeniu wykonano ocenę siły mięśni w skali Oceny Manualnej Siły Mięśniowej (MRC) oraz oceny aktywności: test wychylenia tułowia w pozycji siedzącej w przód, tył oraz na boki w stronę prawą i lewą.

Wyniki: U pacjenta zaobserwowano poprawę stabilizacji tułowia oraz siły mięśniowej mięśni brzucha: prostego, skośnego zewnętrznego i wewnętrznego. Przełożyło się to na uzyskanie lepszych wyników w teście aktywności wychylenia tułowia w przód, tył, w bok w stronę lewą i prawą.

Wnioski: Przedstawione studium przypadku dowodzi skuteczności stosowania wybranych wzorców i technik metody PNF. Metody te przyczyniły się do poprawy badanych parametrów u pacjenta w zespole Guillaina-Barrégo.

Słowa kluczowe: zespół Guillaina-Barrégo, PNF, stabilizacja tułowia, fizjoterapia

Zespół Guillaina-Barrégo (GBS, ang. Guillain-Barré syndrome) to ostra zapalna poliradikuloneuropatia o podłożu autoimmunologicznym. GBS charakteryzuje się złożoną interakcją między układem odpornościowym a obwodowym układem nerwowym, która powoduje demielinizację i uszkodzenie aksonów nerwów obwodowych (1). Częstość występowania GBS w populacji ogólnej waha się od 0,66 do 1,79 na 100 000 osób według danych z 2021 roku, zaś według najnowszych szacunków na 2024 rok zapadalność roczna dla próby 100 000 osób mieści się w przedziale od 0,89 do 1,89 zachorowalności (1, 2). GBS dotyka najczęściej osoby w wieku 30-50 lat, a mężczyźni są bardziej narażeni niż kobiety. Śmiertelność waha się od 8% do 12% (3). Rozpoznanie GBS opiera się na połączeniu cech klinicznych, które są poparte badaniami elektrodiagnostycznymi i laboratoryjnymi.

Większość kryteriów diagnostycznych zespołu GBS wymaga połączenia wywiadu, badania neurologicznego, płynu mózgowo-rdzeniowego (PMR) i wyników badań elektrodiagnostycznych (4). Dokładna przyczyna zespołu GBS nie jest znana, ale uważa się, że występowanie tego zespołu poprzedza zakażenie górnych dróg oddechowych, rzadziej przewodu pokarmowego (5).

Zespół GBS charakteryzuje się występowaniem niedowładów, najczęściej kończyn dolnych, następnie w sposób wstępujący w ciągu paru dni obejmuje wyżej leżące odcinki ciała: mięśnie tułowia, klatki piersiowej, kończyny górne i mięśnie twarzy. Niekiedy parestezje albo drętwienia poprzedzają występowanie objawów ruchowych. Odruchy głębokie na ogół są osłabione lub zniesione, jednak u 10% chorych mogą być zachowane bądź wygórowane. Ponadto często obserwuje się ból korzeniowy, zwłaszcza w kończynach dolnych, czuciowe objawy ubytkowe, zaburzenia czucia głębokiego i wibracji oraz objawy wegetatywne (5, 6). Poprawa stanu zdrowia pacjentów następuje na skutek zastosowania plazmaferezy lub immunoglobulin (6). Powikłaniami są najczęściej: niewydolność oddechowa wymagająca sztucznej wentylacji, porażenie mięśni opuszkowych, zaburzenia rytmu serca oraz zakrzepica żylna u chorych unieruchomionych (5).

Fizjoterapia odgrywa ważną rolę w procesie rehabilitacji pacjentów z zespołem GBS. Jedną z metod neurofizjologicznych stosowaną w opisanej jednostce chorobowej jest metoda proprioceptywnego nerwowo-mięśniowego torowania (PNF, ang. proprioceptive neuromuscular facilitation). W swojej filozofii metoda ta opiera się na kompleksowym podejściu do pacjenta, uruchomieniu rezerw, które posiada każdy pacjent, wykorzystując pozytywne podejście terapeutyczne. Celem terapii jest osiągnięcie najwyższego poziomu funkcjonalnego z zastosowaniem zasad kontroli motorycznej i nauczania motorycznego przez terapeutę. Metoda ta opiera się na sprecyzowanych zasadach głównych, w porównaniu do innych metod neurofizjologicznych (7).

Galeria

Zobacz więcej