Kiedy dziecko chodzi na palcach

Literatura przedmiotu szeroko opisuje wyniki trójwymiarowej analizy chodu (3DGA) przeprowadzonej w populacji dzieci z ITW (4, 5), które potwierdzają jednoznacznie występowanie tu zaburzeń mechanizmu przetoczenia stopy w fazie podporu, do których należą przede wszystkim: 

• nieobecność fazy przetoczenia stopy przez piętę (I heel rocker),
• nieobecność fazy przetoczenia stopy przez kostki, 
• skrócenie fazy przetoczenia stopy przez stawy śródstopno-paliczkowe. 

Podstawą oceny zaburzeń ITW jest dostrzeżenie i zrozumienie zależności zachodzących pomiędzy piszczelą, kością piętową i przednią częścią stopy w fazie podporu. Ocena zaburzeń mechanizmu przetoczenia stopy podczas podporu powinna być podstawą programowania postępowania leczniczego, doboru optymalnych jego form i środków oraz prowadzenia dokumentacji procesu leczenia (4-6). 

To właśnie w oparciu o analizę parametrów kinematycznych i kinetycznych stworzono system klasyfikacji stopnia ciężkości zaburzeń ITW, który wyróżnia tu 3 typy (5): 

• Typ 1 – łagodny: charakteryzujący się nieobecnością pierwszej fazy przetoczenia stopy przez piętę, 
• Typ 2 – umiarkowany: charakteryzujący się nieobecnością zarówno pierwszej, jak i drugiej fazy przetoczenia stopy, 
• Typ 3 – ciężki: charakteryzujący się nieobecnością zarówno pierwszej i drugiej oraz skróceniem trzeciej fazy przetoczenia stopy.

Literatura przedmiotu wskazuje wiele możliwości leczenia dzieci z rozpoznaniem ITW, które obejmują zarówno leczenie zachowawcze, takie jak: stretching, ortezy, seryjne gipsowanie, ostrzyknięcia TBX-A, rekomendowane w przypadku łagodnej i umiarkowanej postaci ITW oraz zabiegi chirurgiczne (przede wszystkim wydłużenie ścięgna Achillesa) w przypadku postaci ciężkiej (7-10). Niestety, efekty stosowania poszczególnych metod leczenia nie zostały dotychczas wystarczająco udokumentowane. 

Dlatego też celem niniejszego opracowania, poza przybliżeniem stanu aktualnej wiedzy na temat ITW, jest zaprezentowanie wymiernych efektów nieinwazyjnego leczenia dziecka z ciężką postacią ITW, opartego o autorski program obejmujący jednorazowe założenie tzw. gipsów hamujących oraz elementy terapii neurorozwojowej (NDT) przeprowadzonego w Centrum Rehabilitacyjno Medycznym Neuromed w Katowicach w 2016 roku (Szopa A., Domagalska-Szopa M. i wsp.) (11). 

Gipsy hamujące (ang. inhibiting casts, IC), znane też jako „opatrunki gipsowe zmniejszające spastyczność” wg Sophie Levitt, „gipsy redukujące napięcie mięśniowe” wg Duncana i Motta lub „gipsowe opatrunki podkolanowe”, opisane przez Cusicka i Sussmana, zostały wprowadzone do praktyki rehabilitacyjnej przez terapeutów NDT (12). IC zakładane są w formie butów gipsowych na podudzia i obejmują swym zasięgiem stopę, unieruchamiając w odpowiedniej pozycji stawy skokowe (górny i dolny) oraz stawy stopy. IC nie przypominają, ani w swej konstrukcji, ani w funkcji, gipsów korygujących deformacje stóp [wady wrodzone, takie jak stopa końsko-szpotawa czy przywiedzeniowa, a ich działanie polega na przebudowie rozkładu napięcia mięśniowego w obrębie kkd (13)]. Zakładane są zawsze na obie kończyny dolne. Przed ich założeniem jest wskazane uzyskanie odpowiedniej ruchomości stopy (mobilizacje miękkich elementów okołostawowych) i ustawienie jej w określonej – wynikającej ze szczegółowej analizy funkcjonalnej – pozycji. 

Galeria

Zobacz więcej