Możliwości oraz zasady postępowania fizjoterapeutycznego u osób z chorobą Parkinsona – cz. 1

Pozostałe objawy choroby Parkinsona

Dla choroby Parkinsona charakterystyczne są także inne objawy, między innymi u pacjentów występują twarz maskowata i hipomimia (ang. mask face, hypomimia); zaburzenia pisma pod postacią mikrografii (ang. micrography); dysdiadochokinezja (ang. dysdiadochokinesia); niemożność wykonywania dwóch zadań ruchowych jednoczasowo (ang. disturbance of dual-task). Występują także zaburzenia połykania oraz mowy, które nasilają się wraz z trwaniem choroby, średnio po 7 latach stwierdza się je u 70-80% chorych. Zaburzenia mowy najczęściej mają postać hipofonii, mowy monotonnej i dyzartrii, określane jako dyzatrofonia (ang. dysarthrophonia). U chorych z PD występuje także zjawisko kinezji paradoksalnej (ang. paradoxical kinesia), np. unieruchomiony pacjent złapie lecącą w jego kierunku piłkę lub chory przyspiesza chodzenie i nie może się zatrzymać. Innym objawem, zwłaszcza w bardziej zaawansowanym stadium, jest akatyzja (ang. akathisia), czyli przymus ruchu, niecierpliwość ruchowa, objawiająca się ciągłym, niekontrolowanym i bezcelowym ruchem u osób z PD (1, 2, 7).

W chorobie Parkinsona występują również zaburzenia pozaruchowe, które są prawdopodobnie skutkiem zmian zwyrodnieniowych zachodzących w innych strukturach mózgu (2, 5). Część z nich ma istotne znaczenie dla funkcjonowania pacjenta i planowania fizjoterapii. Należą do nich między innymi: zaburzenia wegetatywne i ortostatyczne; zaburzenia snu, głównie bezsenność (60-80% chorych) (2, 7); dolegliwości bólowe (występują u 35-85% chorych), zwłaszcza bóle mięśniowo-szkieletowe, związane ze sztywnością, a w dalszym etapie trwania choroby z dyskinezami i unieruchomieniem (3).

Ważną przyczyną niepełnosprawności osób z PD są także zaburzenia poznawcze. Początkowo jest to spowolnienie procesów poznawczych – bradyfrenia oraz zaburzenia pamięci proceduralnej związanej z przyswajaniem nowych umiejętności. Może jednak także występować otępienie, które spotyka się u około 20-30% pacjentów w początkowym okresie choroby i 80% w zaawansowanym (5). Trudności pamięciowe dotyczą bardziej przypominania niż zapamiętywania. Osoby z PD cierpią też na zaburzenia psychiczne, zwłaszcza depresję, która występuje u 40-70% osób (1, 5, 7) (tab. 2) (fot. 1a-e).

Galeria

Zobacz więcej