Przedstawienie założeń Strategii Terapeutyczno-Treningowej (STT) po urazach mięśniowych

Koncepcja RWAC zakłada, że proces gojenia się jest determinowany przez aktywność ruchową jednostki motorycznej. Stymulacja kierunkowa, jakiej dostarczają dobrane do rodzaju urazu ćwiczenia, korzystnie wpływa na proces właściwej odbudowy mięśnia. W stanie ostrym RWAC jest tożsamy ze świadomym unieruchomieniem, pełniąc bardziej funkcję prewencyjną, modulując naturalne procesy gojenia. W stanach przewlekłych, gdy doszło już do wytworzenia się blizny łącznotkankowej, zwłaszcza takiej powodującej objawy kliniczne u Pacjenta, RWAC stosowany z większą siłą (w strefie ograniczonej bolesności) powoduje naderwanie czy nawet naddarcie struktur. Działanie to w przypadku nieprawidłowego zdrowienia daje szansę na prawidłowe gojenie się w fazach kolejnych.

Porównanie technik manualnych

Dotychczas stosowane techniki manualne nie zawsze mogą być zastosowane w terapii uszkodzeń mięśni, zwłaszcza w ostrej fazie urazu (9).

W przypadku innych technik mających wpływ na włókna mięśniowe, jak np. PIR (postisometric relaxation), kluczową różnicą jest, że RWAC może być zastosowany na zmienioną chorobowo tkankę i tworzącą się bliznę (12). Dodatkowo w RWAC faza ruchu przeciw oporowi (stosowana w PIR) została zastąpiona czynnym ruchem mięśni przeciwstawnych do tych, które są uszkodzone – dzięki temu dochodzi do rozciągnięcia z kontrolą czucia samego pacjenta. W przypadku innej techniki, jaką jest redresja, bodziec rozciągający stosuje się przez ręce terapeuty (12).

Elementy składowe RWAC w przewlekłej fazie urazu (ryc. 4):

• Przygotowanie okolicy uszkodzonej obejmuje zastosowanie rozgrzewki, mającej przygotować mięśnie do procedury. W fazie ostrej przygotowaniem są mikroruchy w zakresie bezbólowym (do kilku stopni ruchomości, z uwzględnieniem maksymalnego komfortu). W fazie podostrej i przewlekłej za przygotowanie uznawano ćwiczenia mające nieco rozluźnić struktury objęte urazem i okoliczne tkanki miękkie.

Ciekawą koncepcją może być zastosowanie terapii ciepłem od pierwszych dni urazu. Pomysł ten jest w opozycji do dotychczasowych zaleceń płynących z PRICE (7), jednakże zdaniem Autora w pewnych sytuacjach może stanowić alternatywę dla dotychczas znanego postępowania. Teoria wykorzystania ciepła po zakończeniu „nadostrego” stanu opiera się na ułatwieniu migracji komórek fagocytarnych biorących udział w resorbcji krwiaka oraz w modulowaniu tworzącej się siatki macierzy kolagenowej (11).

• Rozciąganie − świadome autoczynne działania obejmujące ruchy wychodzące nieznacznie poza strefę komfortu, a po nich kontrolowane naciąganie w celu wywołania niewielkiego stanu zapalnego i zerwania włókien źle zrośniętych lub takich, które zrastają się nieodpowiednio. 
• Zrywanie poprzez rozchodzenie się włókien patologicznie utkanych – w przypadkach kiedy doszło już do wytworzenia się blizny, która w istotny sposób ogranicza sprawność jednostki motorycznej, konieczne może być rozerwanie nieprawidłowo ukształtowanych tkanek miękkich. Odbywa się to przez programowany zestaw ćwiczeń z wykorzystaniem wszystkich dostępnych technik fizykoterapii w strefie ograniczonej bolesności. Łącząc techniki grawitacyjne ze świadomym rozciąganiem poprzez działanie mięśni zwiększających rozciągnięcie, terapeuta, a w dalszej kolejności poinstruowany pacjent, oddziałuje na uszkodzony mięsień, doprowadzając do kontrolowanego naderwania skróconych włókien, dając możliwość prawidłowego, nadzorowanego gojenia się. 

Terapia kierunkowo-wektorowa

Terapia kierunkowo-wektorowa to forma terapii ułożeniowej (zarówno statycznej, jak i dynamicznej) wspomagająca przepływ chłonki z uszkodzonej grupy mięśniowej. Obrzęk limfatyczny, do którego dochodzi w wyniku urazu, spowodowany jest najczęściej mechanicznym uszkodzeniem naczyń chłonnych (13). Głównym założeniem tej formy terapii jest znalezienie takiego ustawienia ciała lub okolicy dotkniętej urazem, w którym obrzęk chłonny, patologiczne napięcie, jak również ból ulegają zwolnieniu, umożliwiając dalszą relaksację tkanek. Jeżeli uda się taką pozycję znaleźć i zmniejszyć napięcie tkankowe poprzez ułatwienie odpływu limfy z uszkodzonej okolicy, zwykle dochodzi do stopniowej poprawy ruchomości w każdym kierunku. Z zależności od fazy urazu stosuje się różnego rodzaju siły. W pierwszej fazie wykorzystuje się działanie siły grawitacyjnej, eksperymentując z ułożeniem ciała, tak by osiągnąć najlepszy efekt, odczuwalny przez pacjenta jako zmniejszenie napięcia (faza kierunkowa). W zależności od okolicy objętej urazem pozycja ta będzie inna, zależna od kierunku spływu chłonki. W fazie przewlekłej urazu poprawę krążenia limfy uzyskiwano przez dynamiczną formę terapii ułożeniowej (faza wektorowa) − programowalną aktywność fizyczną angażującą cały organizm. Kluczowym elementem było wykorzystanie efektu siły odśrodkowej występującej przy dynamicznych ruchach połączonych z rotacją tułowia. 

Galeria

Zobacz więcej