Kontynuacja i wzmacnianie terapii wad postawy w warunkach domowych

Title: Continuation and strengthening of postural defect therapy at home

Streszczenie: Artykuł jest przeznaczony głównie dla specjalistów praktyków oraz dla rodziców dzieci objętych terapią z uwagi na zaistnienie wady postawy ciała. Ma stanowić ułatwienie dla terapeuty i pacjenta poprzez dokładnie zadany instruktaż ćwiczeń. Przykładowe aktywności są propozycją w określonych dysfunkcjach. Ćwiczenia należy dobrać indywidualnie do potrzeb danego dziecka po wcześniejszym przeprowadzeniu dokładnego badania diagnostycznego.

Słowa kluczowe: ćwiczenia korekcyjne, wady postawy, terapia skolioz

Wstęp

Wady postawy u dzieci oraz skoliozy należą do jednostek chorobowych, które najczęściej zajmują ortopedów i fizjoterapeutów dziecięcych. Znajomość naturalnego przebiegu tych dysfunkcji pozwala na odpowiednie skierowanie poczynań zarówno diagnostycznych, jak i terapeutycznych. Często działaniom tym towarzyszą skrajne podejścia: od „wyrośnie z tego” po niepotrzebne leczenie (tzw. overtreatment). Podejście pierwsze wnosi ryzyko przeoczenia momentu progresji wady postawy, a z kolei zbyt wczesne rozpoczęcie leczenia z zastosowaniem intensywnych środków kinezyterapii wiąże się z narażeniem rodziny na stres, koszty oraz ze zbędnym poświęceniem czasu.

Na przestrzeni kilkunastu lat mojej praktyki fizjoterapeutycznej zaobserwowałam, że postawę ciała kształtuje między innymi środowisko, w którym najistotniejszą rolę w przypadku dziecka odgrywa dom i szkoła. Nieprzemyślany dobór zabawek i mebli może opóźniać kształtowanie procesu prawidłowego sposobu trzymania się, a niedostosowane do wzrostu stoły lub ławki szkolne powodują pogłębianie nawykowej wadliwej postawy ciała.

Wychodząc naprzeciw pytaniom zaniepokojonych rodziców zadawanych na konsultacjach w gabinecie, opracowałam zestawy ćwiczeń, które mogą odbywać się w domu. Proponuję takie aktywności, których celem jest wyrabianie zdolności motorycznych, doskonalenie prawidłowej postawy ciała, poczucia zmęczenia i wypoczynku, a także mających zaprocentować w przyszłości w postaci zadbanej sylwetki. Warto nadmienić, że ćwiczenia korekcyjne zalecane do domu muszą być co jakiś czas (z praktyki co 2-3 tygodnie) zamieniane na inne, powinny być również bezpieczne i w miarę łatwe, aby zmniejszyć ryzyko nieprawidłowego wykonania. Z doświadczenia mogę zasugerować, że do domu lepiej zadać ćwiczenia symetryczne (w przypadku niewielkich skolioz i innych wad postawy), również ze względu na ryzyko błędu, a w warunkach gabinetu, pod okiem terapeuty, zalecać ćwiczenia asymetryczne. Kolejną praktyczną wskazówką może być sugestia dla rodzica, aby w czasie sesji w gabinecie zrobił własne notatki lub fotografie zalecanych ćwiczeń.

Bardzo ważnym aspektem jest szanowanie czasu i wytrzymałości dziecka, dlatego nie zalecam więcej niż 5-6 ćwiczeń do domu. Jeżeli będzie wykonywało ich krótki zestaw codziennie, z pewnością możemy się spodziewać efektów długoterminowych. Popadanie w skrajność – 20-30 ćwiczeń na dzień – naraża dziecko na szybkie zniechęcenie.

Przykładowe zestawy ćwiczeń

Poniżej przedstawiono autorski materiał, opracowany dla potrzeb autorki i pacjentów. Przygotowane fotografie zadań znacznie ułatwiają pracę i oszczędzają czas poświęcany podczas wizyty na instruktaż. Tak jak wspomniałam wcześniej, wszystkie aktywności są symetryczne i ogólnorozwojowe. W zależności od wskazań możemy dobrać ćwiczenia:

Warto wspomnieć o zasadzie naprzemienności w stosowaniu różnego rodzaju ćwiczeń, np. statyczne na zmianę z dynamicznymi. Można również stosować krótkie przerywniki – odpoczynki, które jednocześnie mogą być pozycjami korekcyjnymi.

1. Kifotyzujące (dla skolioz i pleców wklęsłych)

2. Wzmacniające i stabilizujące korpus

Galeria

Zobacz więcej