Koślawość kolan u dzieci – przyczyny, diagnozowanie i postępowanie lecznicze
Koślawość stawów kolanowych jest uważana za częsty problem ortopedyczny wśród dzieci. W dostępnym piśmiennictwie występują kontrowersje dotyczące większości aspektów omawianej problematyki. Celem pracy był przegląd literatury dotyczącej koślawości kolan wśród dzieci oraz próba rozróżnienia fizjologicznej i niefizjologicznej koślawości stawów kolanowych we wczesnych okresach rozwojowych. Praca obejmuje szeroką analizę: epidemiologii, przyczyn, norm w zakresie koślawości fizjologicznej, metod diagnostycznych i terapeutycznych oraz wskazań do terapii. Przeprowadzony przegląd literatury wykazał, że istnieje potrzeba dalszych badań w celu ujednolicenia wiedzy, procedur postępowania diagnostycznego i terapeutycznego, a także zwiększenia trafności doboru metod i efektywności terapii.
Słowa kluczowe: kolana koślawe, koślawość stawów kolanowych, wady kończyn dolnych u dzieci
Koślawość stawów kolanowych jest uważana w środowisku medycznym za częsty problem ortopedyczny wśród dzieci (1). Nie określono jednak, jakiego odsetka dzieci dotyczy. Deformacja ta występuje w płaszczyźnie czołowej, w której oś podudzia tworzy z osią uda kąt rozwarty na zewnątrz. Kończyny dolne przypominają literę X (stąd potoczna nazwa „iksy”), kolana stykają się, a między kostkami przyśrodkowymi powstaje odstęp (2). Obserwowane nieprawidłowości stanowią źródło niepokoju rodziców i skłaniają ich do zasięgania porady lekarskiej i/lub fizjoterapeutycznej (3, 4).
W publikacjach powtarzana jest opinia, że zdecydowana większość przypadków koślawości kolan u dzieci stanowi wariant fizjologiczny, który jest nieszkodliwy, ustępuje samoistnie wraz z wiekiem i nie wymaga postępowania leczniczego. Jednocześnie w tych samych źródłach podkreśla się, że nie każda deformacja ulega korekcji (1, 3, 5-8). Jest też opinia, że „leczenie koślawości kolan jest długotrwałe i polega na odpowiedniej rehabilitacji” (9).