Koślawość kolan u dzieci – przyczyny, diagnozowanie i postępowanie lecznicze

Kolejnym elementem fizjoterapii jest masaż klasyczny prowadzony w dwóch fazach. Pierwszą fazą jest rozluźnienie mięśni przykurczonych, za które uważane są pasmo biodrowo-piszczelowe i mięsień dwugłowy uda. Druga faza to pobudzenie struktur rozciągniętych, wśród których wymieniane są: więzadła poboczne piszczelowe, od których należy rozpocząć, oraz mięśnie: półścięgniste, półbłoniaste, krawieckie oraz głowy przyśrodkowe mięśni czworogłowych (13).

Terapia manualna proponowana jest w przypadku czynnościowego ograniczenia zakresu ruchu w stawach kolanowych i piszczelowo-strzałkowych, a niekiedy także biodrowych i skokowych (13).

W przypadku stwierdzonej osłabionej stabilizacji ciała, podążając za M. Matyją i in.:

• jeśli dziecko ma prawidłową stabilizację ciała i potrafi wykazać się sprawnościami motorycznymi stosownymi do wieku, można odstąpić od usprawniania i kontrolować dziecko w odstępach półrocznych,
• jeśli dziecko nie wykonuje większości prób z testu stabilizacji i nie wykazuje stosownej sprawności motorycznej, wymaga usprawniania stosownego do odnotowanych deficytów.

W terapii neurorozwojowej należy uwzględnić ćwiczenia ukierunkowane na poprawę stabilizacji ciała, ćwiczenia przywracające prawidłową długość mięśni oraz stosowne do wieku ćwiczenia umiejętności w zakresie motoryki dużej (14).

Ponadto w przypadku bardziej zaawansowanych zmian w obrębie stawów kolanowych dziecko może wymagać zaopatrzenia ortopedycznego. Obejmuje ono aparaty ortopedyczne odciążające nasady zewnętrzne stawu kolanowego lub szyny redresujące zakładane na noc (13), a także w sytuacji skumulowanych wad postawy – stosowanie wkładek, ortez oraz butów z obcasem Thomasa (2, 13).

Farmakoterapią obejmuje się dzieci ze zdiagnozowanymi jednostkami chorobowymi, np. w przypadku krzywicy zaleca się suplementację witaminy D. Autorzy podają, że u młodszych pacjentów, którzy podjęli terapię uzupełniającą (wapń i witamina D), pierwsze efekty zaobserwowano w ciągu 6 miesięcy. Znaczna poprawa w wyglądzie kończyn dolnych nastąpiła po 2-3 latach (7). Natomiast J. Prakash i in. stwierdzili, że wśród dzieci powyżej 9. roku życia, u których koślawość wynosi lub przekracza 18° kąta udowo-piszczelowego, suplementacja nie umożliwia pełnej korekcji koślawości. W takich przypadkach wymagana jest dodatkowo interwencja chirurgiczna (39).

Galeria

Zobacz więcej