Możliwości oraz zasady postępowania fizjoterapeutycznego u osób z chorobą Parkinsona – cz. 1

Fizjoterapia osób z chorobą Parkinsona

Fizjoterapia stanowi jedną z podstawowych składowych kompleksowej rehabilitacji osób z PD i główny element leczenia poza farmakoterapią, najważniejszą jej częścią jest terapia ruchowa, obejmująca różne formy działania, wspomagana przez inne metody (2, 3).

Ocena pacjenta

Przed przystąpieniem do planowania i programowania fizjoterapii należy dokonać oceny pacjenta. Konieczne jest przeprowadzenie badania podmiotowego – wywiadu z osobą chorą oraz jej najbliższymi, oraz badania przedmiotowego obejmującego ogólne badanie neurologiczne oraz fizjoterapeutyczne. Stanowi to podstawę dla określenia celów krótko- i długoterminowych oraz ustalenia programu ćwiczeń. Ocenę pacjenta należy przeprowadzać regularnie, żeby określić postęp choroby i efekty terapii. Na potrzeby fizjoterapii stosowane są różne skale funkcjonalne, oceniające postawę, chód, równowagę, wydolność czy czynności samoobsługi. Do często używanych należą: Time Up & Go (TUG), Dynamic Gait Index (DGI), Berg Balance Scale (BBS), Five Time Sit To Stand (FTSTS), Six Minute Walk Distance (6MWD), Modified Parkinson Activity Scale (MPAS), Push & Release Test, 10 Meter Walk, Rapid Turns Test (2, 3).

Do najczęściej wykorzystywanych skal stosowanych do określenia zaawansowania choroby należą: pięciostopniowa skala oceniająca stadia choroby według Hoehn i Yahra (H&Y) (tab. 3), skala według Schwaba i Englanda oraz rozbudowana, czteroczęściowa Ujednolicona Skala Oceny Choroby Parkinsona (ang. Unified Parkinson’s Disease Rating Scale, UPDRS) (1-3, 12).

Cele oraz ogólne zasady fizjoterapii

Nadrzędnym celem fizjoterapii jest poprawa możliwości ruchowych, wydolności oraz w efekcie niezależności funkcjonalnej i jakości życia. Terapia wpływa przede wszystkim na objawy ruchowe, ale może także zmniejszać dolegliwości pozaruchowe i skutki uboczne leków. Aktywny tryb życia zapobiega występowaniu także innych chorób układu ruchu, układu krążenia czy cukrzycy. We wczesnym stadium trening może być złożony, wielozadaniowy, skoncentrowany nie tylko na pojedynczych zadaniach lub objawach, lecz na jak najdłuższym utrzymaniu sprawności pacjenta. Powinien też jednocześnie uczyć prewencyjnie przyszłych strategii kompensacyjnych (3, 4).

Galeria

Zobacz więcej