Możliwości oraz zasady postępowania fizjoterapeutycznego u osób z chorobą Parkinsona – cz. 1

Trening oporowy ze wzrastającym obciążeniem

W fizjoterapii osób z PD wskazany jest także trening oporowy ze wzrastającym obciążeniem (ang. progressive resistance training, PRT), zwłaszcza dla osób o niedużej i umiarkowanej niepełnosprawności, bez istniejących chorób towarzyszących. Wskazane jest stosowanie 10 tygodni progresywnych ćwiczeń oporowych kończyn 2-3 razy w tygodniu, jedna sesja 45-90 minut, wliczając czas regeneracji. PRT może zwiększyć siłę mięśni, która w PD jest często zmniejszona z powodu bradykinezji i nieużywania mięśni z powodu unieruchomienia. Poprawia także ruchomość stawów, wytrzymałość i wydajność w codziennych czynnościach życiowych. Ponadto zwiększa wytrzymałość podczas treningu chodu, zapobiega upadkom i może mieć korzystny wpływ na objawy niemotoryczne (14). W innym badaniu także udowodniono skuteczność stopniowanych ćwiczeń oporowych. Program składał się z 30-40-minutowego treningu zawierającego ćwiczenia oporowe, 2-3 dni w tygodniu, przez 2-3 miesiące. Badania wykazały, że takie ćwiczenia zwiększają siłę mięśni kończyn dolnych i szybkość chodu oraz poprawiają siłę mięśni oddechowych (4).

Inne formy aktywności ruchowej

Coraz bardziej popularną formą aktywności wśród osób z PD jest taniec, trening powinien trwać minimum 10 tygodni, 2-3 razy w tygodniu, po 60 minut. Najwięcej badań dotyczy tanga, ale zalecane są także inne formy tańca: taniec towarzyski, irlandzki, salsa, samba. Efekty uzyskuje się głównie dzięki muzyce, długim rytmicznym krokom oraz ruchom skrętnym, istotny jest też aspekt uspołecznienia podczas zajęć (2-4). Inną formą rekreacji dla chorych z PD jest tai chi, trening powinien trwać minimum 24 tygodnie, 2 razy w tygodniu, po 60 minut. Atutami tej formy ruchu są poprawa funkcji oddechowych, relaksacja, poprawa chodu, zmniejszenie sztywności i drżenia, głównie dzięki obszernym, powolnym, zsynchronizowanym ruchom (3, 4). Stosowane są także sztuki walki, zwłaszcza boks, dzięki treningom obserwowano poprawę objawów motorycznych, równowagi i chodu, oraz joga (13).

Inne formy fizjoterapii

W trakcie fizjoterapii indywidualnej z osobami z PD stosować można różne metody fizjoterapeutyczne, np.: PNF, Bobath, ćwiczenia wg Frenkla, CIMT, biofeedback. Szczególnie przydatne są ćwiczenia koordynacyjno-równoważne według Frenkla. W tej metodzie jednym z elementów nauki chodzenia jest kroczenie po namalowanych śladach stóp, wykonując ćwierćkroki, półkroki, całe kroki, stosuje się także naukę zmian pozycji w łóżku, wstawania i zwrotów. Ćwiczenia wykonuje się na trzy tempa, dzieląc złożone ruchy na części składowe, w bardzo dokładny sposób, unikając kompensacji (5, 6, 12) (fot. 6a-e). Kinezyterapia może być też uzupełniona przez inne metody, np. zaopatrzenie – pomoce do chodzenia (kule, balkoniki – mogą być zaopatrzone w systemy ułatwiające chodzenie) (fot. 7a-d), roboty, egzoszkielety. Zastosowanie znajduje ponadto fizykoterapia, między innymi funkcjonalna elektrostymulacja, przezczaszkowa stymulacja magnetyczna, hydroterapia, zabiegi z użyciem elektroterapii, ciepłolecznictwa, światłolecznictwa. (3-6, 12). Stosowane są także wibracje całego ciała (3, 13) (fot. 8) oraz masaż (zalecenia obejmują stosowanie masażu przez 8 tygodni, 2 razy w tygodniu, po 45 minut) (3).

Galeria

Zobacz więcej