Możliwości zastosowania terapii manualnej w obszarze blizny

Blizna to zmiana, która powstała w tkance na skutek gojenia po wcześniejszym urazie mechanicznym, termicznym lub stanie zapalnym. Uraz, którego konsekwencją jest uszkodzenie skóry, wyzwala procesy naprawcze mające na celu przywrócenie anatomicznej i funkcjonalnej integralności skóry. Działania fizjoterapeutyczne oferują wiele metod pracy z blizną, których zadaniem jest wspomaganie procesów jej tworzenia oraz przeciwdziałanie jej negatywnym wpływom na inne struktury organizmu człowieka. Jedną z możliwości jest terapia manualna blizny wykorzystująca różnorodne techniki.

Słowa kluczowe: blizna, rana, diagnostyka blizny, rozluźnianie mięśniowo-powięziowe, masaż blizny, mobilizacja blizny

Każdy uraz mechaniczny, termiczny czy chemiczny, którego następstwem jest przerwanie ciągłości skóry, sprawia, że organizm wytwarza tkankę zastępczą w postaci blizny (1). Blizna to tkanka włóknista, której zadaniem jest naprawa miejsca uszkodzonego przez uraz bądź zabieg operacyjny (2). Może powodować miejscowe skutki w postaci zmiany wyglądu wciągnięć (fot. 1) czy przebarwień, ale także problemy funkcjonalne o charakterze zaburzeń czucia, drętwienie, nadwrażliwość czy ból oraz uogólnione, prowadzące do przeniesienia napięć i zrostów. Każdego roku u wielu osób powstają blizny z powodu urazu, zabiegu chirurgicznego lub oparzenia. Gojenie się ran jest złożonym procesem, uzależnionym od wielu czynników. Raną określa się każde przerwanie ciągłości skóry, po którym organizm dąży do wytworzenia złożonych mechanizmów naprawczych. Aby praca terapeutyczna stosowana w trakcie gojenia się rany była jak najbardziej efektywna, potrzebna jest znajomość procesów leżących u podstaw gojenia. Istotny jest odpowiedni dobór bodźców, aby zapobiegać niefunkcjonalnym bliznom. W ostatnim czasie obserwuje się znaczny wzrost wiedzy na temat procesów toczących się w trakcie gojenia ran i wzajemnych interakcji pomiędzy poszczególnymi uszkodzonymi strukturami (1, 2).

Gojenie się rany i kształtowanie blizny

Mechanizm naprawczy obserwowany po urazie można podzielić na trzy fazy:

• pierwsza faza zapalna (wysiękowa) rozpoczyna się tuż po urazie i trwa około 5 dni. Uruchamia się reakcja zapalna, uczestniczą w niej głównie makrofagi wydzielające cytokiny i czynniki wzrostu,
• druga faza proliferacji (angiogenezy) rozpoczyna się około 5 dni po urazie i twa około 2 tygodnie. Zachodzi wówczas migracja fibroblastów i makrofagów w celu naprawy miejsca zranienia,
• trzecia faza remodelowania (przebudowy) trwa od około 6 miesięcy do 2 lat po urazie. Następuje zmiana organizacji włókien kolagenowych oraz obkurczanie blizny. W tym etapie ostatecznie definiują się takie cechy jak wygląd, grubość i funkcjonalność (3, 4).

Galeria

Zobacz więcej