Obustronna całkowita endoprotezoplastyka stawu kolanowego a możliwości fizjoterapii

Streszczenie: Endoprotezoplastyka stawów jest obecnie nieodłącznym elementem leczenia zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych oraz wielu patologii dotyczących stawów obwodowych. Coraz częściej spotyka się pacjentów po obustronnym zabiegu endoprotezoplastyki stawów kolanowych. Jednakże samo wykonanie operacji nie kończy procesu leczenia. Fizjoterapia po zabiegu wszczepienia endoprotezy jest kluczowa dla osiągnięcia optymalnego stanu funkcjonalnego stawu i powrotu do aktywności życiowej. Jest to możliwe dzięki regularnym ćwiczeniom i zaangażowaniu pacjenta w proces rehabilitacji. W pracy autorzy przedstawiają własne obserwacje kliniczne dotyczące przebiegu procesu rehabilitacji po jednoczasowej obustronnej aloplastyce stawów kolanowych.

Słowa kluczowe: obustronna endoprotezoplastyka stawu kolanowego, fizjoterapia, leczenie

Niezadowalające wyniki leczenia zmian zwyrodnieniowych stawów metodami nieoperacyjnymi (zachowawczymi) zmusiły lekarzy do poszukiwania chirurgicznych technik leczenia choroby. Chociaż etiologia tej choroby jest złożona, obecnie wiadomo, że do jej rozwoju dochodzi w wyniku starzenia się i zużycia stawu, na którego stopień zaawansowania znaczny wpływ ma współdziałanie czynników genetycznych, mechanicznych i zapalnych (1, 2).

W związku z rosnącą liczbą osób dotkniętych przez objawy bólowe, rola leczenia operacyjnego w chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego stale rośnie. Szacuje się, że w Polsce czas oczekiwania na planowany zabieg endoprotezoplastyki wynosi od pół roku do dwóch lat. W Stanach Zjednoczonych choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego dotyka około 12% dorosłej populacji, a roczne koszty związane z całkowitą wymianą stawu kolanowego (TKR) szacuje się na około 10,2 miliarda dolarów. Podobne trendy obserwuje się w Chinach, gdzie odsetek populacji cierpiącej na objawową chorobę zwyrodnieniową stawu kolanowego wynosi
około 8,1% (3, 4).

Obustronną chorobę zwyrodnieniową stawów kolanowych uznaje się za powszechną, ponieważ aż u 34,1% kobiet i 17,5% mężczyzn w wieku powyżej 65 lat obserwuje się obustronne radiograficzne zmiany. Powyższe dane wskazują na rosnącą potrzebę poszukiwania i udoskonalania różnych metod leczenia, które zoptymalizują efekty zarówno pod względem zdrowotnym, jak i ekonomicznym. Warto również dodać, że wszczepiona endoproteza w 96% przypadków może funkcjonować prawidłowo przez okres od 10 do 15 lat, co sugeruje, że w niedalekiej przyszłości należy spodziewać się wzrostu liczby zabiegów rewizyjnych (5, 6).

Endoproteza jest zbudowana z dwóch elementów metalowych (stalowych lub tytanowych) i jednego polietylenowego, umożliwiających wzajemny ruch. Części metalowe są mocowane w kości za pomocą specjalnego cementu lub nie. Części protezy nie są połączone wzajemnie „zawiasem”, ponieważ ich kontakt oraz ruch, podobnie jak w zdrowym stawie, zapewnia pozostawiony aparat mięśniowo-więzadłowy. Zanim jednak opracowano tę technikę, leczenie bolesnych stawów (najczęściej biodrowych) polegało na ich „oczyszczaniu”. Niestety, operacje wykonywane w tamtym okresie nie spełniły pokładanych w nich nadziei (6, 7). Początkowo pomiędzy uszkodzone powierzchnie chrząstki stawowej wstawiano naturalne implanty takie jak: skóra, błony z torbieli, powięzi, płaty mięśniowe lub ścięgna. Te biomateriały okazywały się jednak podatne na przedwczesne zużycie, co skutkowało nasileniem dolegliwości bólowych z równoczesnym ograniczeniem amplitudy ruchu operowanego stawu w niedługim czasie (8). Rosnąca wiedza z zakresu biomechaniki kolana oraz doświadczenia kliniczne spowodowały, że alloplastyka stała się metodą operacyjną stosowaną na szeroką skalę na całym świecie (9, 10).

Galeria

Zobacz więcej