Podejście diagnostyczno-terapeutyczne do pacjentki z nietrzymaniem moczu

Streszczenie: Nietrzymanie moczu dotyka ponad 400 milionów kobiet na świecie i jest uważane za jeden z najważniejszych problemów zdrowotnych XXI wieku. Fizjoterapia nakierowana na poprawę funkcji mięśni dna miednicy ma wysoką skuteczność, jeśli chodzi o zwiększenie jakości życia kobiet oraz zmniejszenie objawów nietrzymania moczu. Odpowiednio dopasowany trening mięśni dna miednicy powinien być wyborem pierwszego rzutu w przypadku leczenia inkontynecji, a czynniki psychospołeczne powinny być istotnym i nieodłącznym elementem praktyki fizjoterapeutycznej.

Nietrzymanie moczu uważane jest za jeden z ważniejszych problemów zdrowotnych XXI wieku, który ma status choroby społecznej. Szacuje się, że na całym świecie problem z nietrzymaniem moczu ma ponad 400 milionów kobiet. Uważa się, że w Polsce z problemem tym zmagają się ponad 2 miliony osób, jednakże odsetek ten może być znacznie wyższy, ponieważ intymny charakter schorzenia utrudnia zebranie rzetelnych danych. Przeglądy systematyczne dotyczące nietrzymania moczu u kobiet podają, że częstość jego występowania to 24 do nawet 45%, przy czym wysiłkowe nietrzymanie moczu zwykle stanowi ponad dwie trzecie przypadków nietrzymania moczu (1).

Zgodnie z najnowszą definicją International Continence Society (ICS) nietrzymanie moczu jest stanem, w którym stwierdza się obiektywnie bezwiedne wyciekanie moczu, które staje się problemem higienicznym oraz ma w znacznym stopniu wpływ na jakość kontaktów międzyludzkich pacjenta (2).

Definicja ta jest dla nas ważna, ponieważ badania pokazują, że nawet łagodne nietrzymanie moczu znacząco obniża jakość życia kobiet (3). Dotknięte nietrzymaniem moczu pacjentki zmieniają swoje zachowania, rezygnują z aktywności fizycznej i nierzadko wycofują się z życia towarzyskiego. Mimo to około 75% dotkniętych tym problemem kobiet nie szuka opieki medycznej, a spośród tych, które szukają leczenia, jedynie 12% je otrzymuje (4).

W badaniu przeprowadzonym w Norwegii dwie na trzy cierpiące na nietrzymanie moczu kobiety, które zrezygnowały z regularnej aktywności fizycznej, przyznały, że przyczyną tej decyzji było właśnie nietrzymanie moczu (5). Badania pokazują nam, jak ważny dla zdrowia jest odpowiedni poziom aktywności fizycznej – nietrzymanie moczu nie jest chorobą śmiertelną, natomiast jeśli problem ten staje się powodem rezygnacji z regularnej aktywności fizycznej, staje się jeszcze poważniejszym problemem zdrowotnym naszych czasów.

Jako fizjoterapeuci mamy do zaoferowania całkiem sporo, jeśli chodzi o pomoc w leczeniu nietrzymania moczu oraz poprawę komfortu życia kobiet zmagających się z inkontynencją. Istnieją dowody poziomu 1. (zalecenie A) wskazujące, że odpowiednio dopasowany trening mięśni dna miednicy (PFMT) powinien być leczeniem pierwszego rzutu w przypadku nietrzymania moczu u kobiet (6, 7). W populacji ogólnej kobiety z wysiłkowym nietrzymaniem moczu, które wykonywały trening mięśni dna miednicy, mają 8 razy większą szansę na wyleczenie niż kobiety z grup kontrolnych, u których nie zastosowano leczenia. Terapia polegająca na treningu mięśni dna miednicy zmniejszyła liczbę epizodów nietrzymania moczu u kobiet z wysiłkowym nietrzymaniem oraz u kobiet z każdym typem nietrzymania moczu (5). Terapia nakierowana na trening mięśni dna miednicy spowodowała również, że kobiety z jakimkolwiek typem NTM zgłaszały znacznie lepszą jakość życia związaną z nietrzymaniem moczu i zmniejszone objawy niż te, które nie otrzymały leczenia (3).

Jak zatem prowadzić terapię pacjentki z problemem nietrzymania moczu? Postaram się przedstawić spojrzenie na ten problem z niniejszym artykule, ze szczególnym uwzględnieniem wysiłkowego nietrzymania moczu, ponieważ pacjentki z tą dolegliwością najczęściej pojawiają się w naszych gabinetach.

Galeria

Zobacz więcej