Znaczenie integracji sensorycznej w codziennym funkcjonowaniu dziecka

Streszczenie: Dzieci rodzą się z wewnętrzną potrzebą rozwoju i dzięki aktywności spontanicznej dostarczają sobie odpowiedniej ilości adekwatnych bodźców. Prawidłowe funkcjonowanie każdego dziecka oraz jego ogólny i wszechstronny rozwój psychoruchowy są uzależnione od normatywnego funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego. Mózg czerpie informacje o otaczającej go rzeczywistości poprzez wysoce wyspecjalizowane systemy sensoryczne. Ich prawidłowe funkcjonowanie stanowi podstawę właściwej percepcji świata i tworzenie prawidłowych, adekwatnych reakcji na informacje docierające z otaczającego nas środowiska. Jeżeli mózg prawidłowo rejestruje i przetwarza napływające informacje ze wszystkich zmysłów jednocześnie, wówczas stanowią one nowe doświadczenie będące podstawą procesu uczenia się. Jeżeli bodźce docierają w sposób źle zorganizowany, to funkcje układu nerwowego zostają zablokowane.

Tematyka integracji sensorycznej, zaburzeń przetwarzania sensorycznego, a także wpływu występujących zaburzeń na funkcjonowanie dzieci w wieku szkolnym jest istotnym problemem badawczym. „Niezgrane zmysły” mogą generować wiele kłopotów dzieciom i ich rodzicom, którzy nie wiedzą, co jest przyczyną trudności w opanowaniu nauki czytania i pisania, problemu niezdarności, zdenerwowania lub wycofania się dziecka z różnych sytuacji. Do najczęstszych rodzajów zaburzeń spotykanych u dzieci zaliczamy: nadreaktywność, podreaktywność, poszukiwanie wrażeń sensorycznych, zaburzenia dyskryminacji sensorycznej, zaburzenia posturalne oraz dyspraksję. Etiologia zaburzeń integracji sensorycznej nie jest w pełni poznana, lecz zostały wyodrębnione czynniki, które mogą wpływać na zaburzenia przetwarzania sensorycznego.

Celem niniejszej pracy jest zwrócenie uwagi specjalistów pracujących z dziećmi, pedagogów, psychologów, fizjoterapeutów na problematykę zaburzeń integracji sensorycznej.

Słowa kluczowe: dziecko, integracja sensoryczna, terapia SI

Integracja sensoryczna (ang. sensory integration, SI, przetwarzanie sensoryczne) jest jedną z kompleksowych metod diagnostycznych i terapeutycznych w Polsce. Pojęcie to zostało po raz pierwszy zastosowane przez sir Ch. Sherringtona w 1902 roku, a następnie rozwinięte w latach 60. XX w. przez Jean Ayres, określanej jako prekursorkę SI. Dokonania w zakresie SI osiągane przez lata były rozwijane, co doprowadziło do powstania wielu definicji przetwarzania sensorycznego. Jedna z nich definiowała integrację sensoryczną jako proces zachodzący w układzie nerwowym polegający na zdolności do organizacji informacji sensorycznej, tak aby mogła być ona użyta w codziennym działaniu. Badania naukowe w zakresie przetwarzania sensorycznego wykazały, że nieprawidłowości dotyczą od 10 do 15% dzieci. Integracja sensoryczna jest szczególnie związana z układem dotyku, propriocepcją oraz układem przedsionkowym. Dodatkowo wpływa również na węch, słuch i smak (1-4).

Etiologia

Etiologia problemu nie jest do końca znana, lecz zostały wyodrębnione czynniki ryzyka, wśród których znajdują się m.in.: uwarunkowania genetyczne, czynniki prenatalne, powikłania związane z wcześniactwem, czynniki okołoporodowe oraz inne przyczyny związane z rozwojem dziecka w późniejszych latach życia (4).

Galeria

Zobacz więcej