Rehabilitacja oddechowa – remedium nie tylko na choroby układu oddechowego – wywiad z Dariuszem Jastrzębskim
Dariusz Jastrzębski – Adiunkt habilitowany Kliniki Chorób Płuc i Gruźlicy Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Zabrzu
członek Narodowej Rady Rehabilitacji przy Narodowym Instytucie Geriatrii
Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher w Warszawie
a także ekspert Agencji Oceny Technologii medycznych w zakresie tematu rehabilitacji pulmonologicznej.
Na przestrzeni ostatnich lat rehabilitacja pulmonologiczna stała się współczesną dziedziną wiedzy medycznej, a także integralną częścią nowoczesnej terapii nie tylko chorób układu oddechowego. Spektrum jej działania obejmuje wiele schorzeń, obecnie rehabilitacja ta jest nieodłączną częścią programów rehabilitacyjnych stosowanych między innymi w kardiologii, neurologii, u chorych po zabiegach ortopedycznych czy u pacjentów geriatrycznych.
Dr Dariusz Jastrzębski w rozmowie z Julią Koźlik opowiada o wskazaniach i przeciwwskazaniach do stosowania rehabilitacji pulmonologicznej, o tym, jak istotna dla fizjoterapeuty powinna być odpowiednia edukacja pacjentów, a także jak ocenia rozwój rehabilitacji oddechowej i możliwości, jakie niesie ze sobą postęp technologiczny.
Pulmonologia (dawniej ftyzjatria) to dość szeroka dziedzina medycyny. Jak wygląda i na czym polega rehabilitacja w przypadku schorzeń układu oddechowego?
Rehabilitacja pulmonologiczna jest postępowaniem medycznym polegającym na opracowaniu i realizacji wielospecjalistycznego programu obejmującego rozpoznanie choroby i problemów z nią związanych oraz leczenie. Ważne jest, by program ten był dostosowany do indywidualnych potrzeb chorego. Rehabilitacja pulmonologiczna obejmuje fizjoterapię oddechową, wsparcie psychospołeczne i edukację. Ta powszechnie akceptowana definicja wykracza znacznie poza schematyczne ujęcie rehabilitacji jako wyłącznie fizjoterapii.
Wskazań do rehabilitacji oddechowej jest wiele. Które z nich należą do tych najczęstszych?
Wskazania do rehabilitacji oddechowej wynikają z dolegliwości zgłaszanych przez chorego, z których w przypadku chorób układu oddechowego to najczęściej duszność, kaszel czy zmęczenie. Oczywiście wskazania te można również przyporządkować rożnym schorzeniom układu oddechowego. Do niedawna były to przewlekłe choroby układu oddechowego – a w tym przede wszystkim przewlekła obturacyjna choroba płucna. Jednak obecne zalecenia Amerykańskiego Towarzystwa Klatki Piersiowej (ATS) i Europejskiego Towarzystwa Oddechowego (ERS) to stosowanie rehabilitacji pulmonologicznej również u chorych z astmą oskrzelową, chorobami śródmiąższowymi płuc, nadciśnieniem płucnym, u chorych z rozstrzeniami oskrzeli, a nawet u chorych z rakiem płuc.