Rehabilitacja oddechowa – remedium nie tylko na choroby układu oddechowego – wywiad z Dariuszem Jastrzębskim

O czym powinien wiedzieć pacjent, który został zakwalifikowany do rehabilitacji pulmonologicznej? Czy winien on stosować ją również w warunkach domowych, po przebytej hospitalizacji?

Dowody medyczne mówią, że efekty rehabilitacji pulmonologicznej nie są trwałe i po około 6-8 tygodniach od zaprzestania ćwiczeń stan czynnościowy chorego powraca do wyjściowego. Stąd niezwykle istotny jest element rehabilitacji pulmonologicznej polegający na edukacji pacjenta. Należy przekonać chorego do zmiany dotychczasowych zachowań, wpoić nawyki rehabilitacji w warunkach domowych i okresowo kontrolować jej efekty. Niestety w Polsce praktycznie nie funkcjonuje model rehabilitacji pulmonologicznej w warunkach ambulatoryjnych, który by zapewniał ciągłość procesu rehabilitacji po pobycie szpitalnym. Poza tym nie jesteśmy w stanie zapewnić wszystkim chorym rehabilitacji w warunkach szpitalnych, stąd czas oczekiwania na tę formę pomocy medycznej sięga nawet kilku lat, a przeważająca większość chorych nie ma szansy jej doświadczyć. Rozwiązaniem jest wdrożenie programu rehabilitacji w warunkach ambulatoryjnych, co znacznie obniża jej koszty i jest powszechnym modelem rehabilitacji stosowanym w Europie.

Czy każdy fizjoterapeuta posiada wystarczającą wiedzę, aby edukować swoich pacjentów we wspomniany przez Pana sposób? A może potrzebna jest specjalizacja z tej dziedziny?

Fizjoterapeuta posiada dostateczną wiedzę z zakresu fizjoterapii pulmonologicznej. Fizjoterapia pulmonologiczna wchodzi w zakres rehabilitacji pulmonologicznej, jest istotna, ale nie jedyna. Jak wcześniej wspomniałem, nie wyobrażam sobie rehabilitacji pulmonologicznej bez udziału lekarza. Prowadzenie fizjoterapii pulmonologicznej u osób chorych bez uprzedniego zbadania przez lekarza, oceny wskazań i przeciwskazań oraz określenia jej charakteru może okazać się szkodliwe dla chorego. Nie widzę jednak konieczności tworzenia odrębnej specjalizacji w zakresie nauczania fizjoterapii jak fizjoterapia pulmonologiczna czy też oddechowa. W fizjoterapii oddechowej wykorzystywane są aktualnie liczne techniki i elementy metod stosowanych we współczesnej kinezyterapii.

A jak ocenia Pan rozwój rehabilitacji pulmonologicznej na przestrzeni ostatnich lat?

Przede wszystkim wreszcie udało się na podstawie analizy publikacji naukowych ocenić wartość i skuteczność rehabilitacji pulmonologicznej, co zaowocowało wytycznymi cenionych towarzystw naukowych (Amerykańskie Towarzystwo Chorób Klatki Piersiowej – ATS, Europejskie Towarzystwo Oddechowe – ERS) dotyczącymi zasad i sposobów prowadzenia rehabilitacji oddechowej. Udowodniono również, że rehabilitacja oddechowa winna być stosowana nie tylko w przypadku POChP, ale także w przebiegu innych chorób płuc. Udowodniono ponadto wartość ekonomiczną rehabilitacji pulmonologicznej, która jest stosunkowo tania w zastosowaniu, a przynosi wymierne korzyści ekonomiczne w postaci skrócenia czasu hospitalizacji, redukcji zaostrzeń choroby czy spadku śmiertelności.

Galeria