Upadki osób starszych – problemy i wyzwania w pracy fizjoterapeuty

Systematyczne przeglądy światowej literatury przedmiotu wskazują istotną skuteczność obniżenia ryzyka upadków oraz bezwzględnej ich liczby poprzez odpowiednią kontrolę czynników ryzyka oraz ich wykluczanie. Skuteczność w ograniczeniu ryzyka poważnych urazów, definiowanych jako złamania oraz skręcenia, wykazano przez zastosowanie odpowiednich programów profilaktyczno-terapeutycznych zapobiegających upadkom osób starszych.

W moim najlepszym przekonaniu przygotowane opracowanie spełni oczekiwania nie tylko osób pracujących na co dzień z seniorami, ale także tych, którzy są u progu swojej kariery zawodowej lub w życiu codziennym spotykają się z opisanymi powyżej problemami. Vademecum zostało przygotowane z jednym celem: ma stanowić wiarygodne źródło zwięzłych, jasnych i rzetelnych informacji dla wszystkich, którzy pragną służyć pomocą osobom starszym, począwszy od podstawowej profilaktyki, a na postępowaniu fizjoterapeutycznym kończąc.

Piśmiennictwo

1. Cameron I.D. et al.: Interventions for preventing falls in older people in care facilities and hospitals. „Cochrane Database Syst Rev”, 2018, 9, CD005465.
2. Sherrington C. et al.: Exercise for preventing falls in older people living in the community. „Cochrane Database Syst Rev”, 2019, 1, CD012424.
3. Montero-Odasso M. et al.: World guidelines for falls prevention and management for older adults: a global initiative. „Age Ageing”, 2022, 51 (9).
4. Żak M. et al.: Upadki osób w starszym wieku ‒ ocena zmiany ryzyka dokonywana po roku od upadku. „Rehab Med”, 2004, 8, 3, 19-22.
5. Żak M. et al.: Assessment of functional capability and falls-risk in older institutionalised people after total hip arthroplasty for femoral neck fractures. „Arch Gerontol Geriatr”, 2015, 61, 1, 14-20.
6. Żak M. et al.: Validation of FES-I and Short FES-I Scales in the Polish Setting as the Research Tools of Choice to Identify the Fear of Falling in Older Adults. „Int J Environ Res Public Health”, 2022, 19 (24), 16907.
7. Żak M.: Determinaty powtarzalności upadków u osob po 75. roku życia. Akademia Wychowania Fizycznego, Kraków 2009, 1-116.
8. Żak M. et al.: Upadki, unieruchomienie, zaburzenia kognitywne. [W:] Wielkie Problemy Geriatryczne. Tom 1. Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce 2020, 1-149.

Marek Żak
Profesor w Collegium Medicum
Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach
Specjalista Fizjoterapii

Galeria