Wpływ reaktywnej elektromiografii oraz zjawiska elektrobiofeedbacku zastosowanych przy użyciu urządzenia Luna EMG na funkcje chwytne oraz siłę mięśni u pacjentów po przebytym udarze niedokrwiennym
Luna EMG
Luna EMG jest urządzeniem do rehabilitacji pacjentów z obniżeniem siły mięśni oraz ich zanikiem. Wykorzystuje ono sygnał EMG wyprowadzany z elektrod umieszczonych na wybranych grupach mięśniowych pacjenta i przedstawia wynik ćwiczeń na ekranie w czasie terapii. Dzięki możliwości obserwacji przez pacjenta na bieżąco swojej pracy i postępów wzmacnia się jego zaangażowanie w proces terapii. Pozwala też lepiej zrozumieć przebieg wykonywanego zadania i jego sens oraz lepiej odczuwać skurcz zaangażowanych mięśni i ruch w stawach. Interaktywność urządzenia pomaga w urozmaiceniu długiego i skomplikowanego procesu neurorehabilitacji, co czyni go atrakcyjniejszym dla pacjenta. Osoba poddana terapii może być aktywna w procesie rehabilitacji, nawet jeżeli skurcz mięśnia nie jest widoczny gołym okiem. Sam impuls może być zainicjowany przez EMG. Ruch w urządzeniu prowadzony jest w zakresie fizjologicznym dla różnych części ciała dzięki różnym przystawkom do ćwiczenia danych partii ciała. W terapii EMG używa się dwóch przystawek dynamicznych odpowiadających za ruch kończyn górnych:
- T&H – pronacja/supinacja przedramienia. Trening na danej przystawce prowadzono z reaktywnym EMG. W tym przypadku, aby rozpocząć trening, należy umieścić elektrody na przedramieniu ręki ćwiczonej – na mięśniu ramienno-promieniowym. Elektroda referencyjna umieszczana jest na wyrostku łokciowym kości łokciowej, a następnie wykonuje się procedurę odważania, regulację zakresu ruchu oraz kalibrację. Pacjent musi aktywować mięsień, aby zapis jego aktywności znalazł się powyżej linii progowej, i utrzymać tę aktywację, aż osiągnie koniec zakresu ruchu. Kiedy pacjent rozluźni mięśnie, urządzenie wróci do początku zakresu ruchu – jest to aktywny ruch wspomagany przez robota,
- kierownica – przystawka imitująca okrągłą kierownicę samochodu. Używa się jej, wprawiając ją w ruch jednorącz kończyną bezpośrednio zajętą, bądź też oburącz, tym samym wspomagając ruch kończyny osłabionej (5).
Cele stosowania urządzenia Luna EMG to: zwiększenie siły mięśni, zwiększenie zakresu ruchu kończyn oraz zwiększenie koordynacji. Jednak jest to także urządzenie pomagające w diagnostyce rehabilitacyjnej, m.in. w diagnostyce unerwienia za pomocą elektromiografii powierzchownej, ocenie zakresu ruchu w odizolowanych stawach i płaszczyznach, ocenie sztywności i spastyczności (zaburzeń mięśniowych) kończyn, ocenie maksymalnej siły mięśniowej i podatności na zmęczenie. Głównymi jednostkami neurologicznymi, w których zasadne jest zastosowanie terapii reaktywnej elektromiografii, są: udar mózgu, urazowe uszkodzenie mózgu i rdzenia kręgowego, guzy mózgu i rdzenia kręgowego, choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, porażenie mózgowe, choroby motoneuronu i dystrofie mięśniowe. Poza zastosowaniem klinicznym w neurorehabilitacji Luna EMG znajduje zastosowanie w ortopedii, rekonwalescencji pooperacyjnej (m.in. w onkologii) i dysfunkcjach dna miednicy.
Przeciwwskazania do stosowania terapii na urządzeniu Luna EMG:
- ostre lub przewlekłe objawy bólowe, utrzymujące się pomimo konwencjonalnej terapii bólu w kończynie poddawanej treningowi, ból spowodowany lub nasilony przez trening za pomocą urządzenia Luna EMG,
- niemożność dopasowania pozycji pacjenta do treningu na urządzeniu – silne przykurcze i ciężka spastyczność (utrwalone przykurcze) w obrębie ćwiczonej kończyny (np. zamrożony bark),
- niewystarczająca współpraca ze strony pacjenta, pacjenci z ciężkimi zaburzeniami psychicznymi, nerwicowymi lub deficytami poznawczymi utrudniającymi komunikację,
- znaczna ataksja,
- osteoporoza w zaawansowanym stadium,
- złamania, które są niestabilne lub niewystarczająco zrośnięte,
- niestabilne funkcje życiowe (6).
Lekarz prowadzący lub terapeuta powinien ocenić stan pacjenta i zdecydować, czy trening z użyciem urządzenia Luna EMG jest odpowiedni dla pacjenta w przypadku apraksji, padaczki, wszczepionego rozrusznika serca i podobnych urządzeń, zakażeń, zapalenia stawów, problemów skórnych (obrzęki, owrzodzenia skóry, uszkodzenia skóry, rany) oraz uczulenia na użyte materiały (nietolerancja kleju z elektrod lub reakcja alergiczna).