Rehabilitacja oddechowa chorych z nieproduktywnym kaszlem – przegląd stosowanych metod oraz doświadczenia własne z zastosowaniem asystora kaszlu

Kaszel stanowi najczęstszy objaw chorób układu oddechowego. Jest odruchem obronnym mającym na celu oczyszczenie dróg oddechowych z nadmiaru wydzieliny lub z ciał obcych (1). Powstaje na drodze odruchowej (mimowolnie) albo jest wywołany dobrowolnie. Mechanizm odruchowy jest zapoczątkowany przez podrażnienie receptorów kaszlowych zlokalizowanych w: krtani, tchawicy, oskrzelach, opłucnej i przeponie. Dośrodkowe impulsy z tych receptorów są przewodzone przez nerw: błędny, trójdzielny, językowo-gardłowy i przeponowy do ośrodka kaszlu rozproszonego w rdzeniu przedłużonym. Drogę odśrodkową stanowią włókna ruchowe nerwu błędnego, nerwu przeponowego i nerwów rdzeniowych. Ich zakończenia pobudzają efektor, jakim są: mięśnie międzyżebrowe, mięsień przepony i nagłośnia. Dochodzi do głębokiego wdechu, zamknięcia nagłośni i szpary głosowej oraz wzrostu napięcia mięśni brzucha i mięśni wydechowych. Prowadzi to do wzrostu ciśnienia w klatce piersiowej i w płucach (nawet do 300 mmHg) stanowiącego siłę wyrzutową kaszlu. Nagłe otwarcie szpary głosowej i nagłośni powoduje gwałtowny wyrzut powietrza, który porywa napotkane na swej drodze zanieczyszczenia lub ciała obce (1). W przebiegu chorób, którym towarzyszy niewydolny kaszel, dążymy do poprawy jego efektywności (zwiększenia ilości odkrztuszanej wydzieliny, jej rozrzedzenia). Najważniejszą przyczyną nieskuteczności kaszlu jest osłabienie mięśni klatki piersiowej i brzucha, dlatego podstawową rolę odgrywa kinezyterapia oddechowa: zabiegi zwiększające efektywność kaszlu i nauka efektywnego kaszlu. Fizjoterapia i terapia oddechowa pomagają wyeliminować śluz z dróg oddechowych, zwiększyć sprawność oddychania i wzmocnić mięśnie oddechowe...