Fizjoterapia klatki piersiowej kierowana elektryczną tomografią impedancyjną u pacjentów oddziału intensywnej terapii z chorobami płuc: wprowadzenie do metodyki i realizacji w praktyce

Metodyka

Wykonywanie EIT i dobór fizjoterapii pod kontrolą EIT

Nowo opracowany ulepszony 2-tygodniowy program FKP obejmował dwie sesje fizjoterapii (poranną i popołudniową, każda po 20 minut), kierując się obrazowaniem dystrybucji wentylacji płuc w czasie rzeczywistym, uzyskanym za pomocą EIT. Sesja FKP składała się ze zmodyfikowanego drenażu ułożeniowego (6), wspomagania kaszlu (7), dodatniego ciśnienia wydechowego (8), oscylacji ściany klatki piersiowej o wysokiej częstotliwości (9), oklepywania klatki piersiowej, masażu wibracyjnego (10) oraz techniki aktywnego cyklu oddechowego (ACBT) (11). Wyznaczony terapeuta dokonywał osłuchiwania płuc i badania palpacyjnego klatki piersiowej w celu oceny stanu wentylacji płuc i zalegania wydzieliny oraz zdolności pacjenta do skutecznego oczyszczenia dróg oddechowych za pomocą kaszlu. Indywidualny plan opracowywano na podstawie badania klinicznego, wytycznych wewnętrznych, tolerancji pacjenta, jego poziomu wykształcenia i preferencji. Pomiary EIT przeprowadzano aparatem PulmoVista 500 EIT (Dräger Medical, Niemcy) przy szybkości skanowania 20 obrazów/s. Na ścianie klatki piersiowej pacjenta między 4. a 5. przestrzenią międzyżebrową umieszczano elastyczny pas z 16 elektrodami, a elektrodę odniesienia na środku brzucha pacjenta. Podczas całej sesji FKP wykonywano ciągłe skanowanie EIT, a wygenerowane obrazy wykorzystywano do kierowania zabiegami.

Zmodyfikowany drenaż ułożeniowy w połączeniu z wibracjami i opukiwaniem klatki piersiowej pod kontrolą EIT: obrazy zmienności objętości oddechowej w EIT ujawniają obszary w różnym stopniu wentylowane. Fizjoterapeuta identyfikował takie obszary przy łóżku pacjenta i instruował go, jaką pozycję powinien przyjąć do drenażu, by obszary słabo wentylowane stały się obszarami niezależnymi od grawitacji. Następnie fizjoterapeuta układał na słabo wentylowanym miejscu urządzenie do generowania wibracji, równocześnie wywierając siłę kompresji przez ucisk rąk.

ACBT pod kontrolą EIT: ACBT jest jedną z najczęściej stosowanych technik oczyszczania dróg oddechowych. Składa się z powtarzających się cykli trzech faz wentylacji: kontrolowanego oddechu, rozprężania klatki piersiowej i techniki forsownego wydechu (FET). EIT wykorzystywano do kierowania dwiema ostatnimi fazami. 1. Rozprężanie klatki piersiowej pod kontrolą EIT: EIT dynamicznie wyświetla wdechy i wydechy w czasie rzeczywistym. Instruując pacjenta, aby wykonał rozprężanie klatki piersiowej, fizjoterapeuta udostępniał pacjentowi obrazy w czasie rzeczywistym i tak nim kierował, aby w oparciu o wizualne informacje zwrotne udoskonalić manewr, poprawiając w ten sposób wentylację w słabo wentylowanych obszarach. 2. FET kierowany przez EIT: FET obejmuje jeden lub dwa manewry. Jednym z nich jest powolne wydychanie powietrza od punktu odpowiadającego 50% FVC do 25% FVC. Drugi wymaga od pacjenta szybkiego wydechu od punktu odpowiadającego 75% FVC do 25% FVC. Porównując pierwszą i drugą zmianę pojemności płuc za pomocą krzywej impedancja – czas, fizjoterapeuta był w stanie ocenić, czy objętość wdechowa pacjenta osiągnęła 50 i 75% pojemności płuc.

Skuteczny kaszel pod kontrolą EIT: objętości wdechowe konieczne do efektywnego kaszlu powinny wynosić co najmniej 60% pojemności życiowej danej osoby (12). Podobnie jak w przypadku FET pod kontrolą EIT fizjoterapeuta był w stanie ocenić, czy pacjent osiągnął odpowiednią objętość wdechową do skutecznego kaszlu.

EIT jako narzędzie natychmiastowej informacji zwrotnej i motywacji: po każdej sesji terapeutycznej natychmiast oceniano efekt leczenia. Poprawa wentylacji była ukazywana i wyjaśniana pacjentowi za pomocą obrazów EIT. Pacjent widział poprawę i był zmotywowany do dalszych sesji FKP.

Galeria

Zobacz więcej