Fizjoterapia klatki piersiowej kierowana elektryczną tomografią impedancyjną u pacjentów oddziału intensywnej terapii z chorobami płuc: wprowadzenie do metodyki i realizacji w praktyce
Pacjenci
Badanie przeprowadzono w szpitalu rehabilitacyjnym. W klinice Pulmonologii i Intensywnej Terapii przebywają pacjenci ciężko chorzy, względnie stabilni klinicznie, lecz wciąż z niewydolnością jedno- lub wielonarządową. Niniejszym badaniem objęto pacjentów, którzy opuścili OIT, ale nie mogli jeszcze zostać przeniesieni na oddział ogólny, pozostawali w salach intensywnego nadzoru (tzw. high-dependency care units, HDU) (13).
Do badania włączono pacjentów spełniających kryteria kwalifikacyjne opisane w poprzedniej części. Kryteria wykluczenia były następujące: 1. wirusowe zapalenie płuc; 2. zniekształcenia kręgosłupa w odcinku piersiowym; 3. ciąża lub karmienie piersią; 4. niezdolność do współpracy przy rehabilitacji pulmonologicznej; 5. zaostrzenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc lub napad astmy oskrzelowej. Wszyscy uczestnicy wyrazili pisemną świadomą zgodę na poddanie się badaniu.
Aby wykazać korzyści kliniczne programu fizjoterapii pod kontrolą EIT, jako grupę kontrolną włączono retrospektywnie pacjentów leczonych tradycyjnym programem (bez EIT) od 1 lipca do 31 grudnia 2019 r. W analizie uwzględniono wynik w skali infekcji płucnych (CPIS), długość pobytu i koszt hospitalizacji.
Miary wyników i analiza danych
Pierwotnym punktem końcowym była akceptacja pacjentów, w tym odsetek rezygnacji z badania i zadowolenie pacjentów z leczenia. Drugorzędowe punkty końcowe obejmowały akceptację fizjoterapeutów i praktyczność programu (np.: dodatkowe obciążenie pracą, zdarzenia niepożądane, czas przygotowania do pomiaru EIT i wykształcenie fizjoterapeutów). Oceniano różnicę wartości CPIS, długości i kosztów hospitalizacji pomiędzy prospektywną grupą badaną a retrospektywną grupą kontrolną. Zadowolenie pacjentów oceniano za pomocą ankiety wypełnianej na zakończenie leczenia. Kwestionariusz satysfakcji opracowano na podstawie kwestionariusza z zestawu narzędzi rehabilitacji pulmonologicznej Australian Lung Foundation (14) w modyfikacji własnej. Badani udzielali odpowiedzi na 5 prostych pytań (usunięto pytanie o program ćwiczeń fizycznych), dotyczących skuteczności komponentów FKP, w 5-punktowej skali Likerta [od 1 = zdecydowanie się nie zgadzam, do 5 = zdecydowanie się zgadzam (tab. 1)]. Alfa Cronbacha skali wyniosła 0,86.
Wyniki
W sumie do badania włączono 82 pacjentów, spośród których siedmiu było wentylowanych mechanicznie, 65 było na tlenoterapii o wysokim przepływie, a 10 było wentylowanych nieinwazyjnie. Zdjęcie klatki piersiowej po leczeniu wykazało poprawę u 57 osób, a wyniki były zgodne z pomiarami EIT. Objętości oddechowe przed leczeniem i po nim oceniono u pacjentów poddanych wentylacji inwazyjnej (n = 7), a zmiany były znamienne statystycznie (tab. 2). U wszystkich badanych rejestrowano częstość oddechów i saturację krwi tlenem (SpO2) przy 30-proc. stężeniu tlenu wdychanego. Po leczeniu stwierdzono statystycznie znamienną poprawę. Wyniki te podsumowano w tab. 2.
Retrospektywnie przeanalizowano łącznie 79 pacjentów leczonych tradycyjnym programem. Różnice w CPIS między grupą badaną a grupą kontrolną były nieznamienne przed leczeniem (punkt czasowy T1) i na końcu leczenia (T4), natomiast znamienne w 3. i 7. dniu po rozpoczęciu leczenia (T2 i T3; tab. 3). Pacjenci zarówno z grupy badanej, jak i kontrolnej byli wypisywani dopiero po ustąpieniu objawów. Dlatego wynik CPIS w T4 był podobny. Niemniej długość hospitalizacji była znamiennie krótsza, a koszt hospitalizacji znamiennie niższy w grupie badanej (tab. 4).