Uwarunkowania prawne dotyczące zlecania wyrobów medycznych przez fizjoterapeutów

Prawo fizjoterapeuty do wystawiania zleceń na wyroby medyczne

Do wystawiania zleceń na wyroby medyczne uprawnione są tylko określone prawem osoby. Osobami uprawnionymi do wystawiania zleceń na wyroby medyczne są przede wszystkim lekarze oraz pielęgniarki, a od 2019 r. również fizjoterapeuci.

Ustawa z dnia 25 września 2015 r. o zawodzie fizjoterapeuty (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 168) określa m.in. generalny zakres czynności zawodowych fizjoterapeuty, czyli wskazuje, jakich świadczeń zdrowotnych może udzielać fizjoterapeuta. Zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 5 powyższej ustawy wykonywanie zawodu fizjoterapeuty polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, a w szczególności na zlecaniu wyrobów medycznych, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie Ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 463). Szczegółowy wykaz świadczeń udzielanych przez fizjoterapeutów określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 czerwca 2018 r. w sprawie szczegółowego wykazu czynności zawodowych fizjoterapeuty (Dz.U. z 2019 r., poz. 1319). W pkt 11 załącznika do powyższego rozporządzenia wskazano: zlecanie zaopatrzenia w wyroby medyczne produkowane seryjnie niezbędne w procesie usprawniania. Uprawnienie do zlecania wyrobów medycznych w świetle przedmiotowego rozporządzenia związane jest tylko z poziomem rozszerzonym oraz specjalistycznym w zakresie wykształcenia fizjoterapeuty. Poziom rozszerzony posiada osoba, która uzyskała dyplom potwierdzający uzyskanie tytułu magistra, a poziom specjalistyczny posiada fizjoterapeuta z tytułem specjalisty w dziedzinie fizjoterapii lub tytułem specjalisty rehabilitacji ruchowej II stopnia.

Zlecanie wyrobów medycznych w przypadku rehabilitacji leczniczej związane jest z węższą dziedziną świadczeń, zwaną tradycyjnie zaopatrzeniem ortopedycznym. Zaopatrzenie ortopedyczne definiowane jest w podręcznikach jako świadczenie zdrowotne mające na celu wyeliminowanie lub zmniejszenie dysfunkcji narządu ruchu poprzez dostosowanie choremu/pacjentowi odpowiednich przedmiotów ortopedycznych. Za podstawowe działy zaopatrzenia ortopedycznego uznaje się: protetykę, ortotykę oraz adiuwatykę. Protetyka jest to proces zaopatrzania chorych po amputacji kończyny w protezę, czyli sztuczną kończynę, która ma zastąpić morfologicznie utraconą kończynę lub jej część. Ortotyka dotyczy zaopatrzenia pacjenta z zachowaną, lecz zdeformowaną, porażoną, niestabilną i bolesną kończyną lub tułowiem w aparat ortopedyczny, czyli ortezę nakładaną na uszkodzoną i dysfunkcyjną część układu ruchowego. Adiuwatyka natomiast dotyczy zaopatrzenia pacjenta w odpowiednie przyrządy pomocnicze (nazywane też pomocami ortopedycznymi specjalnymi) umożliwiające lub ułatwiające praktyczne czynności życia codziennego.

Osoby uprawnione do zlecania wyrobów medycznych

Nie każdy fizjoterapeuta może zlecać wyroby medyczne. Prawo do zlecania wyrobów medycznych jest uzależnione od stopnia wykształcenia fizjoterapeuty. Wyroby medyczne może zlecać tylko fizjoterapeuta posiadający tytuł:

• magistra uzyskany w sposób, o którym mowa w art. 13 ust. 3 pkt 1 ustawy o zawodzie fizjoterapeuty (nowy system kształcenia) oraz
• magistra uzyskany w sposób, o którym mowa w art. 13 ust. 3 pkt 2-7 ustawy o zawodzie fizjoterapeuty oraz co najmniej 3-letnie doświadczenie w zawodzie fizjoterapeuty.

Pierwsza z powyższych sytuacji dotyczy magistrów nowego systemu kształcenia, czyli osób, które rozpoczęły po dniu 1 października 2017 r. jednolite 5-letnie studia wyższe w zakresie fizjoterapii i odbyły 6-miesięczną praktykę zawodową, uzyskały tytuł zawodowy magistra oraz złożyły Państwowy Egzamin Fizjoterapeutyczny z wynikiem pozytywnym. Natomiast w drugim przypadku chodzi o osoby, które rozpoczęły/ukończyły przed dniem 1 października 2017 r. studia wyższe z ustawowo określonego zakresu w szczególności na kierunku fizjoterapia/rehabilitacja ruchowa (stary system kształcenia). W przypadku magistrów „starego” systemu kształcenia poza wykształceniem znaczenie ma doświadczenie zawodowe, niezbędne jest bowiem minimum 3-letnie.

Reasumując, zlecenia na wyroby medyczne może wystawiać magister (chodzi o fizjoterapeutę, o którym mowa w art. 4 ust. 4 pkt 1 i 2 Ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zawodzie fizjoterapeuty) i specjalista fizjoterapii. Przez specjalistę w dziedzinie fizjoterapii należy rozumieć fizjoterapeutę posiadającego tytuł specjalisty w dziedzinie fizjoterapii lub fizjoterapeutę posiadającego tytuł specjalisty rehabilitacji ruchowej II stopnia.

Galeria