Rehabilitacja pacjenta z ropowicą szyi powikłaną posocznicą – opis przypadku

Rehabilitacja szpitalna i poszpitalna

Podczas pobytu na OIOM-ie dwa razy w tygodniu przez okres 23 dni prowadzona była rehabilitacja przyłóżkowa. Wykonywano ćwiczenia czynne – wolne, ćwiczenia wspomagane, ćwiczenia bierne wykonane manualnie, ćwiczenia czynne i bierne, czynne ćwiczenia oddechowe. Dodatkowo pacjent odbywał indywidualną fizjoterapię raz w tygodniu, która polegała na masażu kończyn dolnych oraz ich ćwiczeniach. W zależności od stanu pacjenta były to ćwiczenia bierne, bierno-czynne. Do domu został wypisany w stanie dobrym, funkcjonował z pomocą drugiej osoby.

Podczas pobytu na działce doszło do przeciążenia w obrębie odcinka lędźwiowego. Wystąpił ostry miejscowy ból po stronie lewej, niepozwalający na szybkie samodzielne siadanie ze spuszczonymi kończynami dolnymi oraz ograniczający możliwość wstawania i swobodnej lokomocji. W subiektywnej skali VAS poziom odczuć oscylował na 7/8. Przy reedukacji chodu chory wykorzystywał wysoki balkonik, tzw. „ambonę”. W razie potrzeby stosował także pas biodrowy. Pacjent próbował leczyć problem bólowy farmakologią, a następnie akupunkturą, bez wyraźnych efektów.

Pacjent przez całe swe życie zawodowe wykonywał siedzącą pracę biurową i prawdopodobnie z tego powodu pojawiły się problemy w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Na podstawie badania RTG stwierdzono: przepukliny, osteofity, guzki Schmorla, stenozę kanału kręgowego L4 – L5, L5 – S1, skrzywienie boczne prawostronne kręgosłupa lędźwiowego i obniżenie krążków L1 – L5. Przepuklina znajdowała się na przejściu piersiowo-lędźwiowym.

Postępowanie fizjoterapeutyczne w warunkach domowych rozpoczęto z początkiem czerwca 2021 roku. Wtedy pacjent przebywał głównie w pozycji leżącej. Uskarżał się na ból odcinka lędźwiowego, brak samodzielności oraz osłabienie siły mięśniowej. Chory od samego początku był zmotywowany do pracy. Sam, w pozycji leżenia tyłem na łóżku, ćwiczył siłę mięśniową kończyn górnych i dolnych za pomocą taśmy Thera Band. Wykonywał ćwiczenia do granicy bólu i nie przekraczając jej. Próbował też chodzić przy tzw. ambonie i w miarę możliwości siadać z kończynami dolnymi poza łóżkiem.

Podczas pierwszej wizyty wykonane zostały następujące testy:

• Siły mięśniowej wg Loveta. Uzyskane wyniki to: mięsień czworogłowy uda kończyna lewa – 3 *, kończyna prawa – bez oporu pełen wyprost, z oporem wyprost do 50%, dwugłowy uda obu kończyn – 2/3, biceps i triceps kończyn górnych 4.
• Wstępna ocena w skali Barthel – uzyskany wynik: około 35.
• Trunk Control Test – uzyskany wynik – 48/100 pkt. Czynności wykonane z pomocą oraz przy współistnieniu dolegliwości bólowych.

Badanie fizykalne wykazało:

• brak przykurczy w kończynach dolnych i górnych,
• pełne zakresy ruchomości w stawach kończyn górnych i dolnych, jednak przy zgięciu w stawie biodrowym pojawiał się tępy, miejscowy ból po stronie lewej. Ból ten po przeciążeniu z punktowego zmieniał się w napięciowy na długości pasa biodrowo-lędźwiowego po obu stronach kręgosłupa,
• obniżenie łopatki po stronie lewej,
• zmniejszoną ruchomość szyi wynikłą z posiadania blizny,
• chód zbliżony do gołębiego, dodatkowo lekko ugięte kolana,
• mowę lekko niewyraźną,
• neuralgię nerwu trójdzielnego – bez określonej etiologii, leczoną farmakologicznie.

Występujące problemy:

• ból w odcinku lędźwiowym i brak mobilności,
• kłopoty z zachowaniem równowagi, trudności ze wstawaniem, siadaniem,
• problem z jednorazowo dłuższym niż kilka/kilkanaście metrów chodem, w jego trakcie pacjent bardzo mocno opierał się na balkoniku,
• trudności z wyprostowaniem tułowia w pozycji stojącej oraz utrzymaniem go prawidłowo w siedzeniu z kończynami dolnymi spuszczonymi z łóżka.

Najważniejszym problemem pacjenta poza bólem był brak mobilności, począwszy od zmiany pozycji w łóżku aż do próby chodzenia.

Cele, jakie zostały postawione w terapii po uzgodnieniu z rodziną:

Cel długofalowy:

• samodzielność i niezależność w wykonywaniu czynności związanych z samoobsługą oraz codzienną egzystencją,
• wzmocnienie siły mięśniowej,
• poprawa równowagi – jako cel długofalowy wynikły z wymuszonego długotrwałego unieruchomienia w pozycji leżącej,
• znaczne ograniczenie dolegliwości bólowych.

Cele szczegółowe to:

• nauka zmiany pozycji z leżenia tyłem przez ułożenie na boku do leżenia przodem i z powrotem,
• transfer z łóżka na krzesło, a następnie z krzesła na łóżko; nauka samodzielnego wstawania do balkonika wysokiego oraz chodzenia z nim, reedukacja chodu o kulach dwóch/jednej/ bez pomocy ortopedycznych,
• wzmocnienie mięśni kończyn dolnych, centralnej stabilizacji, mięśni pośladkowych, tułowia i kończyn górnych.

Rehabilitacja poszpitalna

W celu realizacji postawionych celów w pracy z pacjentem wiodącą metodą był PNF. Dzięki niemu możliwe było zarówno przywrócenie siły mięśniowej (poprzez stawiany opór i wymuszanie napięcia), jak i torowanie ruchu kończyn, a szczególnie istotne było przekraczanie linii środkowej ciała. Wzorce kończyn górnych/kończyn dolnych, miednicy, kombinacje wzorców łopatki i miednicy stanowiły podstawę do dalszej pracy. Zastosowano również techniki takie jak: kombinacja skurczów izotonicznych, stabilizacja zwrotna, rytmiczną stabilizacja, techniki masywnego zgięcia i wyprostu itp.

PNF dzięki szerokiej gamie ćwiczeń wykorzystano również do wzmocnienia mięśni, tzw. Core, wzmocnienia tułowia, mięśni brzucha oraz nauki obrotów w łóżku. W przypadku ostatnich czynności rodzina pacjenta zaobserwowała niewielki postęp już po czwartej wizycie (czyli półtora tygodnia po zastosowaniu metody). Dodatkowo poprzez pracę na tułowiu wpływano na kończyny dolne. Skupiono się również na poprawie równowagi oraz nauce chodu. Zwracano szczególną uwagę na poprawność następujących po sobie faz, szczególnie przenoszenia i przetaczania stopy po podłożu, oraz koordynację ruchów kończyn dolnych z górnymi. Pacjentowi nadal trzeba przypominać o włączaniu do procesu chodu i ruchu rąk.

Galeria

Zobacz więcej